İzmir ve Manisa bölgesini kapsayan 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni planına göre İzmir’de 21 bin 200 hektarlık alanda yapılaşma mevcut. İzmir’de 2025 yılına kadar yapılaşma oranının 30 bin hektarı geçeceği öngörülüyor.
İzmir Merkez Kenti oluşturan bütünleşik alan içinde yer alan yerleşmelerin yerleşik alanlarının toplam büyüklüğü 21.200 hektar olarak hesaplanmıştır. İzmir kent merkezinde kentsel gelişme alanı olarak imar planları onaylanmış ancak henüz yapılaşmamış olan 5.670 hektarlık alan bulunuyor. 3.120 hektarlık alanın ise 5 yıl içerisinde imar planları düzenlenerek yapılaşmanın önü açılacak.
İZMİR’DE HANGİ BÖLGELER İMARA AÇILACAK?
İzmir Manisa 1/100.000’lik imar planında İzmir’in şehir merkezinde ve çevre ilçelerinde imara açılacak bölgelere yer verildi.
Çevre düzeni planı raporuna göre İzmir şehir merkezinde imara açılacak bölgeler şunlar;
İmar planı onaylanmış ve henüz yapılaşmamış alanlardan dikkat çekici büyüklüğe sahip olan alanların kent içindeki dağılımına bakıldığında; çalışma alanları olarak planlanmış olan alanların,
- Kuzeyde Menemen ve Koyundere çevresinde,
- Koyundere’nin batı ve doğu kesimlerinde;
- Bornova’nın güney kesimlerinde; Harmandalı’nın batı kesiminde;
- Gaziemir’de Serbest Bölge’nin gelişme alanı olarak kuzeyinde planlanmış olan alanlar olduğu görülmektedir.
İmar planlarında konut alanı olarak ayrılmış ancak günümüze kadar yapılaşmasını tamamlamamış alanların dağılımına bakıldığında ise önemli büyüklüğe sahip alanların
- Kuzeyde Menemen çevresinde, Asarlık, Koyundere, Ulukent ve Harmandalı’nın doğu kesimlerinde,
- Sasalı’nın kuzey ve doğu kesimlerinde,
- Çiğli ve Karşıyaka’nın kuzey kesimlerinde henüz yapılaşmamış planlı alanların varlığı dikkat çekmektedir.
- Planlı, yapılaşmamış konut alanlarının yoğun olarak görüldüğü bir başka bölge ise batıda Yelki yerleşimi içinde bulunan alanlardır.
- Bu alanların yanı sıra İzmir kent merkezine yakın konumda Balçova ve Konak Belediyesi’nin sınırları içinde, Çevre Yolu çevresinde henüz yapılaşmamış planlı konut alanlarının varlığı gözlenmektedir.
Onaylı imar planlarının sınırları içinde, henüz yapılaşmaların başlamadığı konut alanlarının dağılımına bakıldığında kent merkezine yakın bölgelerde geniş boş alanların bulunmadığı, geniş boş alanlara kentin kuzey ve batı bölümlerinde rastlandığı görülmektedir. Bu alanlarda var olan yapılaşmalar incelendiğinde, batıdaki alanların ağırlıklı olarak ikinci konut niteliğinde, düşük yoğunluklu konutlar olarak yapılaştığı, kuzey kesimlerin ise yakın bölgelerde var olan sanayi alanlarının da etkisiyle genel olarak toplu konutlar olarak yapılaştığı görülmektedir.
ŞEHİR MERKEZİ DIŞINDA İMARA AÇILACAK YERLER
2025 yılı nüfus yoğunluğundan yola çıkarak, artan nüfus için gerekli olacak ilave gelişme alanları belirlendi. İzmir Merkez Kent ile bütünleşmeyen ilçe merkezleri Merkez Kent etkisi ve diğer yatırım kararları da dikkate alınarak plan önermeleri oluşturulmuş, sanayi gelişmeleri başta olmak üzere, diğer yatırım kararlarının verildiği alanlarda olası nüfus artışları ve işgücü gereksinmeleri dikkate alınarak yeni gelişme alanlarının düzenlemesine gidilmiştir.
İşte İzmir şehir merkezi dışında imara açılacak yerler;
ALİAĞA
Aliağa’nın konut yapılaşma talebinin arttığı Yenişakran ve Helvacı’da yeni konut gelişme alanları planlandı.
BAYINDIR
Jeotermal kaynaklara yakın bir konumda yer alan Canlı, Çırpı ve Zeytinova’da turizm amaçlı yapılaşma alanları planlanacak. Plan hükümleri alt ölçekli planlarda yer alacak
BERGAMA
Bergama kentinde, onaylı imar planlarının yetersiz olması nedeniyle, İller Bankası A.Ş. Genel Müdürlüğü aracılığıyla yeni imar planlarının elde edilmesi süreci tamamlanmış, ortaya çıkan sonuçlar da dikkate alınarak yeni gelişme alanları düzenlenmiştir. Bergama’da Ayskent, Bölcek, Göçbeyli Yenikent ve Zeytindağ yeni yapılaşma alanları olarak belirlendi.
ÇEŞME
Turizm Bakanlığı’nın Çeşme projesi 1/100.000’lik planda yer aldı. Çeşme’de mevcut konut yapılaşması korunurken Alaçatı’da turizme ve tercihli kullanıma açılan alanlar da üst ölçekli planlara işlenmiş oldu. Alaçatı'da, onaylı planlarda bulunan kentsel gelişme alanları yeterli görülürken, yerleşik alanların yanı sıra, turizm alanları ve tercihli kullanım alanlarında da alt ölçekli planlarda var olan yapılaşma koşullarının korunması kararlaştırıldı.
DİKİLİ
Tercihli kullanım alanları ve turizm tesis alanlarında, alt ölçekli planlarda var olan yapılaşma yoğunluklarının korunması, yeni eklenen turizm alanında yapılaşma koşullarının da hazırlanacak alt ölçekli planlarda verilmesi kararlaştırıldı. Çandarlı’da ise yeni konut alanları ve tercihli kullanım alanları planlandı.
FOÇA
Yenifoça ve Bağarası’nda yeni konut yapılaşma alanları planlanırken Gerenköy’de onaylanan imar alanları yeterli görülerek üst ölçekli planlara işlenmiş oldu.
KARABURUN
Mordoğan’da yeni kentsel gelişme alanları planlandı. Sit alanlarında yapılaşmanın en az düzeye indirilmesi, geçmişteki yapılaşma kararlarının azaltılması dikkate alınarak rekreasyon alanları, günübirlik tesis ve konut alanları planlandı.
KEMALPAŞA
Kemalpaşa’da sanayi alanlarının çokluğuyla beraber yeni gelecek nüfus da dikkate alınarak Armutlu, Bağyurdu, Ören, Ulucak ve Yukarıkızılca’de daha önce 5747 sayılı yasa ile planlanan konut gelişme alanları korundu.
KINIK
Kentin kuzeyinde bulunan stadyumun çevresinde yeni gelişme alanları oluşturuldu. Poyracık ve Yakakent’te konut gelişme alanları planlandı.
KİRAZ
Kiraz’da şehir merkezinde henüz yapılaşmamış olan alanlar yeterli olduğundan bu alanlar korundu, bu alanlar dışında yeni yerler imara açılmadı.
ÖDEMİŞ
Şehir merkezindeki yapılaşmamış olan yerler ihtiyacı karşıladığından yeni yerler imara açılmadı. Mevcut yapılaşmamış alanlar toplu konut proje gelişme alanı olarak düzenlendi.
SEFERİHİSAR
Sit alanı sınırlarındaki değişimler üzerine bazı düzenlemeler yapıldı. Tarım nieliği olmayan bir bölgede askeri alan sınırları içerisinde turizm alanı düzenlemesi yapıldı. Ürkmez ve Doğanbey’de ilave gelişme alanları planlandı.
SELÇUK
Şehir merkezinde topografik ve yasal eşikler dikkate alınarak kentsel gelişme alanları düzenlendi. Belevi’nde ilave gelişme alanları planlandı.
TİRE
Şehir merkezinde var olan imar planlarının yeterli olmadığı, Tire OSB etkisiyle nüfusun sürekli arttığı dikkate alınarak yeni kentsel gelişim alanları planlandı.
TORBALI
Şehir merkezinindeki nüfus yoğunluğunun bir kısmının Tobalı’ya kaydırılması için çalışma yapıldı. İzmir merkezi için ihtiyaç duyulan kentsel gelişme alanının bir kısmı Torbalı’da gerçekleştirildi. Ayrancılar, Çaybaşı, Subaşı ve Yazıbaşı’nda yeni kentsel gelişme alanları planlandı.
URLA
Urla ilçe merkezi; Merkez, Zeytinalan, İskele, İçmeler ve Çeşmealtı gibi bölümlerden oluşan parçalı bir yapı sergiliyor. Urla belediye sınırları içinde var olan yerleşme bölümleri, farklı tarihlerde farklı kurumların yetki alanında, farklı plan kararlarıyla geliştiğinden, yapılaşma yoğunlukları ve ifraz koşulları başta olmak üzere önemli farklılaşmalar göze çarpıyor. Yeterli gelişme alanına sahip olmayan bölümlerinde (Merkez, Zeytinalan vb.) yapılan ilave gelişme alanı düzenlemeleri dışında, 5216 sayılı yasa öncesinde var olan Nazım İmar Planı kararlarının (yoğunluk, ifraz, arazi kullanım vb.) korunması hedeflendi.