Asansörlerin daha güvenli ve konforlu bir şekilde kullanımını sağlamayı amaçlayan Asansör Bakım, İşletme ve Periyodik Kontrol Yönetmeliği, 24 Haziran 2015 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmişti. Bu yönetmelik ile tüm asansörlere bir kimlik numarası verildi ve bakanlık veri tabanı üzerinden kayıt altına alınması sağlandı. Yeni yapılan asansörlerin tescili öncesinde öncelikle muayene kuruluşu tarafından kontrol edilmesi ve yeşil etiket alması sağlandı. 2005 yılından önce üretilen, CE işareti taşımayan asansörler, aşamalı olarak yeni standartların gerektirdiği güvenlik seviyesine ulaştırılması gerekiyor. Yönetmelikte, bina sorumlularına da önemli yükümlülükler var. Bina sorumlusu, engellilerin erişebilirliği için asansörün sürekli olarak çalıştırılmasını sağlamaktan, yıllık kontrolünün yapılmasından ve 30 gün içerinde ücretinin ödenmesinden sorumlu tutuluyor. Tehlikeli bulunan asansöre müdahale edilene kadar kullanılmamasının sağlanması da, bina yöneticisinin sorumluluğunda bulunuyor. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın verilerine göre 2017’de Türkiye’deki toplam 477 bin asansörden 356 bininde periyodik kontrol yapıldı. Bunlardan 87 binine kullanımı tehlikeli anlamına gelen kırmızı etiket verildi. Türkiye’de, Türk Standartları Enstitüsü (TSE) ve Makina Mühendisleri Odası ile birlikte toplam 31 A tipi muayene kuruluşu var.
EN AZ KONTROL KARABURUN’DA
TMMOB Makina Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Yönetim Kurulu da İzmir’de 2017 yılında bakım ve kontrol yaptıkları asansörlerin sayılarını açıkladı. İzmir’de 21 ilçede ve İzmir Büyükşehir Belediyesi de dahil olmak üzere 30 bin 184 asansöre bakım ve kontrol işlemi gerçekleştirildi. İzmir’de en çok Bornova ve Konak ilçelerinde bulunan asansörlere bakım ve kontrol yapıldı. Konak’ta 2 bin 673 asansöre denetim yapılırken, Bornova’da 2 bin 86 asansör denetime tabi tutuldu. En az kontrol ise Karaburun’da gerçekleştirildi. Karaburun’da kontrol edilen 6 asansörden 5 tanesi kırmızı etiket alırken, sadece bir asansör yeşil etiket alabildi.
KIRMIZI ETİKETLİ SAYISI 15 BİN 482
İzmir’de bir yıl içinde TMMOB Makina Mühendisleri Odası İzmir Şubesi tarafından 30 bin 184 asansör denetime tabi tutulurken, bunlardan yalnızca 5 bin 802 tanesi yeşil etiket alabildi, 6 bin 530 tanesi mavi etiket, 525 tanesi sarı etiket ve 15 bin 482 tanesi ise kırmızı etiket alarak tehlikeli sınıfında görüldü. İzmir’deki kontrol edilen asansörlerin kırmızı etiket alma oranı ise ciddi bir sorunu gözler önüne seriyor. Rapora göre kontrol edilen asansörlerin yüzde 50’sinin kullanılmaması gerekiyor.
KONTROLDE NELER VAR?
Yapılan yıllık kontrollerde, asansörler yeşil, mavi, sarı ve kırmızı etiketlerle işaretleniyor. Tehlikeli bulunan asansörler kırmızı etiket ile işaretlenip kullanılmaması sağlanıyor ve bu eksikliklerin 30 gün içinde giderilmesi gerekiyor. 2 ay içinde giderilmesi gereken eksiklikler olduğu, sarı etiketle belirtiliyor. 1 yıl sonraki kontrole kadar yapılması gerekenler için ise ‘mavi etiket’ tanımlanıyor. Eksiklik tespit edilmeyen asansörler, yeşil etiket ile işaretleniyor. Kırmızı veya sarı etiketli asansörlerde meydana gelebilecek bir kazadan bina sorumlusu mesul tutuluyor.
Muayenesi yaptırılmayan ya da sarı veya kırmızı etiketle işaretlenen asansörlerin kusurlarının giderilmemesi halinde tutanak tutuluyor, sonrasında belediye tarafından mühürlenerek kapatma işlemi uygulanuyor.
2017 TÜRKİYE ASANSÖR TAKİP KONTROL SONUÇLARI
Kırmızı etiketli: 87 bin
Sarı etiketli: 4 bin 926
Mavi etiketli: 13 bin 50
Yeşil etiketli: 129 bin 326
121 BİN ASANSÖR HİÇ DENETLENEMEDİ
Toplam asansör sayısı 477 bin
Denetimi yapılan asansör 356 bin
Kırmızı etiketli asansör 87 bin
Kesilen para cezası 7 milyon TL
Kaynak: İlkses - Özkan Pekçalışkan