Merkez Bankası’nın dövizin ateşini söndürmek için yaptığı 3 hamle ve toplamda 500 puanlık artış, kredi faizlerini bir anda sıçrattı. İhtiyaç kredisinde faiz oranları yüzde 2.15’e yükselerek, son 9 yılın en yüksek seviyesine ulaşırken, konutta da ciddi yükselişler görüldü. Konut kredisi faizleri bazı bankalarda 120 ay vadeler için yüzde 2’nin bile üzerine çıktı.
Kamu bankalarının 11 Mayıs’ta başlattığı yüzde 0.98 faiz oranlı kampanyada sona gelindi. Kamu bankaları yavaş yavaş konut kredi faizlerini 1’in üzerine çekmeye başladı. Vakıfbank ve Halk Bankası faiz kampanyasını sonlandırırken Ziraat Bankası halen sonlandırdığını açıklamadı. Ancak önümüzdeki birkaç gün içerisinde Ziraat Bankası'nın da faizleri yükseltmesi bekleniyor.
Kampanyanın bitmesinin ardından Pazartesi gününden itibaren konut kredisi faizlerinin ortalama 1.50 ile 1.80 arasına yerleşmesi bekleniyor. Ancak bazı bankalarda bu oranın yüzde 2’yi geçtiği de belirlendi. Faiz bankaların kendi tasarruflarına göre değişiyor. Kampanya kapsamında 60 ayda faizi yüzde 0.98 indiren ilk özel banka olan Şekerbank ise yüzde 2.09’lu oranlar ile sektörün zirvesine kuruldu. Konut kredilerinde yüzde 2’nin üzerindeki oranlar en son 2008’in son çeyreğinde küresel krizde uygulanmıştı.
Psikolojik seviye % 1
Konut kredisi faizlerinin yükselişi, satışları etkiliyor. Türk insanı için konutta faizin psikolojik sınırı yüzde 1. Faizler 1’den uzaklaştıkça konut satışları düşüyor. Kredili konut satışı, yüksek faizler nedeniyle Eylül 2017’den beri geriliyordu.
TÜİK’in açıkladığı verilere göre Mayıs’ta da düşüş sürdü ancak son 7 aydır yüzde 25-35 bandında seyreden düşüş oranı da yüzde 11.7’ye kadar indi. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 30.8 olarak belirlendi. Ocak-Mayıs döneminde kredili satışlar 154 bin 157 oldu. 2017’nin aynı döneminde bu rakam 210 bin 165 adetti.
Taşıt kredisi de yeni zirvesinde
Merkez Bankası verilerine göre, 14 Haziran haftasında konut kredisi faizleri yüzde 13,16 olarak kaydedildi. Konut faizlerinde bankalar tarafından uygulanan indirim kampanyasının etkisiyle ılımlı bir seyir gözlendi ancak ayın son haftasında yaşanan sert bir artış yaşandı. İhtiyaç kredisi faizlerinin yanında taşıt kredisi faizlerinde de yukarı yönlü ivmenin etkili olduğu izleniyor. Verilere göre 14 Haziran haftası itibarıyla taşıt kredisi faizlerinde ortalama yıllık maliyet yüzde 22.37 seviyesine yükseldi. Merkez’in faiz hamlesinden önce taşıt kredisi faiz oranları yıllık yüzde 16’lar seviyesinde seyrediyordu.
Almayan üzülecek
Bankaların 15 Mayıs’ta başlattıkları 0.98’lik cazip faiz ve üzerine konut fiyatında yüzde 20 ilave indirim sunan kampanyadan pek çok vatandaş yararlandı. Bu cazip oranlar için bugün son gün. Pazartesi’den itibaren bankalar yeni faiz oranlarını devreye sokacaklar. İnşaat maliyetlerindeki artış nedeniyle faize ilave gelen indirimlerin de son bulması bekleniyor.