Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından kamuoyuna açıklanan İnsan Hakları Eylem Planı'ndaki kamulaştırma davalarına yönelik düzenleme bu yönde mağduriyet yaşayan binlerce arazi sahibinde heyecana yol açtı.
İstatistiklere bakıldığında hak ihlallerinin yoğun olarak yaşandığı konuların başında kamulaştırmanın geldiğini görülüyor. Mülkiyet hakkı ihlalleri sebebiyle açılan davalar neticesinde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nden de Türkiye'ye yönelik defalarca tazminat kararı çıktığı biliniyor.
Kamulaştırma sürecinde taşınmaz sahiplerini mağdur eden durumların başında ise ehil olmayan bilirkişilerin, taşınmazın serbest piyasa rayiç değerini yansıtmaktan çok uzak değer tespitlerinde bulunmaları, uzayan yargılama süreleri, davanın açıldığı tarihle-kararın kesinleştiği tarih arasındaki sürede oluşan değer farkı, bedelin idarelerden tahsili süreci ve hukuki el atma davalarını yürüten idari yargı hakimlerinin kamulaştırmasız el atma davalarına yeterince vakıf olmamaları geliyor.
Mülkiyet hakları noktasında kanayan yara haline gelen ve binlerce kişiyi mağdur eden kamulaştırmasız el atma sürecine ilişkin Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından açıklanan İnsan Hakları Eylem Planı ile beş yeni düzenleme birden getirilmesi bekleniyor.
YASAL FAİZDE TÜFE DİKKATE ALINACAK
Kamulaştırma bedelinin ödemesinin gecikmesi halinde yüzde 9 yasal faiz uygulandığını ve enflasyon baz alındığında bu bedelin yetersiz kaldığını dile getiren Ticaret Hukuku Uzmanı Avukat Şeyma Baykal, yeni düzenlemeyle uygulanacak faizin hesaplanmasında tüketici fiyat endeksindeki değişimlerin dikkate alınacağını ve vatandaşın yaşadığı mağduriyetin giderileceğini kaydetti.
AÇIK, ÖNGÖRÜLEBİLİR VE ANLAŞILABİLİR OLACAK
İdarenin günümüzde keyfi olarak verdiği ve uygulamada büyük hak ihlallerine yol açan kamu yararı kararının da uygulamaya alınacak yeni düzenleme ile somutlaşacağını da aktaran Baykal, bu yöndeki kararların açık, öngörülebilir ve anlaşılabilir bir şekilde verilmesine yönelik tedbirlerin de alınacağını belirtti.
VALİLİKLER ÜZERİNDEN İDARİ BAŞVURU YOLU
Kamulaştırmasız el atmaya karşı valilikler nezdinde getirilecek idari başvuru yoluna ilişkin de konuşan Baykal, ''Valilikler nezdinde kurulacak birimlerce dava yoluna gitmeden idari bir başvuru yolu getirilecek hızlı ve etkin şekilde çözüm sağlanmış olacak.'' dedi.
DAVALAR ÖNE ÇEKİLECEK
İnsan Hakları Eylem Planı'nda yer alan bir diğer düzenleme ile de kamulaştırmasız el atma eylemlerinden kaynaklı davaların öncelikle görülmesi ve malikin uğradığı zararların en hızlı şekilde ve gecikmeksizin tazminin sağlanacağını da vurgulayan Baykal, bu davalarda yargılama harç ve giderleri ile vekâlet ücretinin de ilgili idareye yükletilmesine ilişkin düzenleme yapılacağını ifade etti.
ENDERLİK VE SANAT DEĞERLERİNE BAKILACAK
Kamulaştırmalarda bedel takdir edilirken, taşınmaz kültür varlıklarının enderlik ve sanat değerlerinin de dikkate alınacağını belirten Baykal, tüm bu düzenlemelerle mülkiyet hakkının daha etkin korunup mağduriyetlerin de hem önlenmiş olacağını hem de hızla çözüme kavuşturulacağını kaydetti.