Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, İstanbul’da hayata geçirilecek kentsel dönüşümün ele alındığı toplantıda, İstanbul Valisi Ali Yerlikaya, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ve ilçe belediye başkanlaryla bir araya geldi.
Bakan Kurum, Haliç Kongre Merkezi’nde düzenlenen ‘İstanbul Kentsel Dönüşüm İstişare Toplantısı’nda, İstanbul için dönüşüm seferberliği çağrısında bulundu. “İstanbul’umuzun tüm ilçeleri için çok daha radikal önlemler almamız şart” diye konuşan Bakan Kurum, ilçe belediye başkanlarına riskli binaların yıkılması için talimat verdi. Kurum, AFAD’ın senaryosuna göre İstanbul’da 7.5 şiddetinde bir deprem olursa, 30 bin vatandaşın hayatını kaybedeceğini, 44 bini aşkın binanın yıkılacağını açıkladı.
RADİKAL ÖNLEM ŞART
Meydana gelen depremlerin kentsel dönüşüm sürecinin önemini bir kez daha gözler önüne serdiğinden bahseden Bakan Murat Kurum, “İstanbul Büyükşehir Belediyemizle, 39 ilçe belediyemizle yapacağımız istişarelerle hep birlikte; İstanbul’da dönüşüm seferberliğini hızlandıracağız” dedi. İstanbul Kartal’daki binanın yıkıldığı gün 81 ile genelge yollayarak kentsel dönüşüm strateji belgesinin hazırlanmasını ve afet riski en yüksek olan alanların tespit edilmesini talep ettiklerini hatırlatan Bakan Kurum, “Strateji belgesi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’yle beraber, Avcılar, Bağcılar, Başakşehir, Bayrampaşa, Beşiktaş, Beylikdüzü, Esenler, Kadıköy, Kâğıthane ve Tuzla belediyelerimizden geldi. Sizden ricam kentsel dönüşüm seferberliğimizin ilk adımı olan bu belgeleri hızlıca düzenleyerek göndermeniz. Bu belgelerle hem İstanbul’un fotoğrafını görelim hem de yol haritamızı tam anlamıyla netleştirelim” açıklamasında bulundu.
SADECE 5 BİNİ YIKILDI
Türkiye'de acil dönüşmesi gereken 1.5 milyon konutun bulunduğunu, bunun 300 bininin İstanbul’da olduğunu anlatan Bakan Murat Kurum, “Bu dönüşümü siz belediye başkanlarımızla birlikte yapacağız. 2023’e kadar İstanbul’da başlattığımız bu kıvılcım ülkemizin tamamında 81 vilayetinde 1.5 milyon konutun dönüşümüyle sonuçlanacak” dedi. 2012’den bugüne İstanbul’da 68 bin 256 binanın riskli yapı statüsünde dönüşüm kapsamına alındığını belirten Kurum, “Bu binalardan 56 bin 898’inin yıkımı gerçekleştirildi. 4 bin 79’unun itiraz ve tebligat süreçleri devam ediyor. Şu an yıkımı bekleyen bina sayısı 7 bin 615. Kâğıthane, Küçükçekmece, Maltepe, Şişli, Bayrampaşa, Üsküdar ve Esenler’de yıkımı gerçekleştirilmeyen bu riskli binaların en çok olduğu ilçelerimiz, acilen bu ilçelerimiz de yıkımlarını tamamlasın. İstanbul’da yaklaşık 1.273 hektar büyüklüğünde 59 adet riskli alan bulunuyor. Bu alanlardan 50 adedi sizlerin talebi üzerine riskli alan ilan edildi. Bakın, bu 50 riskli alanda 35 bin 606 adet yapı bulunuyor. Bunlardan sadece 5 bin 547 adedinin yıkımı tamamlanmış durumda. Bu alanlarda bir an önce yıkım süreçlerini, yapım süreçlerini tamamlayın. Bunun yanı sıra İstanbul’da 34 bin 578 hektar büyüklüğünde rezerv alanımız var. İlçe belediyelerimizin tamamı da bir an önce kendi sınırları içerisinde uygun rezerv alanları belirlesinler. Biz de bu alanlarda bir an önce konut yapımlarını başlatalım” açıklamasında bulundu.
DEPREM YIKMADAN YIKALIM
İlçe belediyelerine riski tespit edilerek yıkma yetkisi verildiğini anlatan Bakan Murat Kurum, “O yetkilendirme herhangi bir siyasi konjonktürle de değişmedi. Yetkiniz hala devam ediyor. Aktif olan ilçelerimiz var, olmayan ilçelerimiz var. Daha aktif olmalıyız, yetkilerimizi kullanmalıyız. Biz bakanlık olarak re’sen uygulama yetkimizi Elazığ’da uyguluyoruz. Siz de kullanın. Tespitleri yapın, yıkımları gerçekleştirin. Bakın İstanbul’da şu ana kadar on binlerce bağımsız bölüm yıkılmış. Çalışmalarımız devam ediyor. Bu bir atılımdı. Biz bir defa daha birlik içerisinde ikinci bir hamle yapalım. Deprem yıkmadan biz yıkalım” dedi. İstanbul’da yılda 100 bin konutu dönüştüreceklerini açıklayan Bakan Murat Kurum “Bunda kararlıyız” dedi ve “2019 yılında 65 bin konutun dönüşümünü başlattık. Bu konutların da 25 binini İstanbul’da yapıyoruz” ifadelerini kullandı.
FİNANSAL DESTEK VERMEYE HAZIRIZ
İller Bankası aracılığıyla finansal destek vereceklerini söyleyen Murat Kurum, “İstanbul’umuz için tüm maddi imkânları seferber etmeye hazırız. Enkaz altında hayata tutunmak isteyen çığlıkların vicdanlarımıza yükleyeceği vebali unutmamalıyız. Gelin enkaz altında hayat aramak yerine, hayatı kentsel dönüşümde arayalım. Gelin, parti ayrımı gözetmeksizin bunu başaralım, Elazığ’da nasıl yekvücut olduysak, burada da olalım. Bugün bu mesele siyaset üstü bir meseledir” dedi.
7.5’LİK DEPREMDE 45 BİN BİNA YIKILIR
AFAD’ın hazırlamış olduğu senaryo hakkında konuşan Kurum, “İstanbul’da 7.5 büyüklüğündeki bir depremde yaklaşık 26 ile 30 bin arasında vatandaşımız hayatını kaybediyor. Yaklaşık 50 bin vatandaşımız ağır yaralı olacak. 44 bin 802 binamız yıkılacak. Açıkta kalacak insan sayısı 2 milyon 374 bin. Biz bu senaryolara hazır olmalıyız. Tüm bu senaryonun bir de maddi kaybı olacaktır. Bizim depremden önce; harcamadığımız her 1 lira depremden sonra 7 lira harcama olarak bize geri dönecektir” dedi.
KOMİSYON KURULACAK!
Bakanlık bünyesinde kentsel dönüşüm için komisyon kuracaklarını söyleyen Bakan Kurum, komisyonda sivil toplum örgütleri, odalar, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve ilçe belediye başkanlıklarından temsilciler ile Valiliğin bulunacağını açıkladı. Kurum, “Bu komisyon yerinde, hızlı, gönüllü dönüşüm prensipleriyle vatandaşlarımızı mağdur etmeyecek, hızlı bir şekilde dönüşüm sürecini yürütecek. Dönüşüm sürecinde kira yardımı, taşınma yardımı, arsa kamulaştırma gibi tüm düzenlemeleri yapacak. Birçok kanun ve düzenleme yaptık ancak bu düzenlemelerde bir eksiklik varsa, gördüğümüz eksiklikleri yapacağımız yeni kanuni düzenlemelerle kontrol altına alacak ve sürecin önünü açacağız” şeklinde konuştu. “Silivri gibi Elazığ da, İstanbul için bir uyarıydı” diye konuşan Bakan Kurum 20 yaş üstü tüm binaların risk durumunun tespit edilmesi gerektiğini söyledi. Kurum, “İstanbul’da binaların içinde 1 daire 2 daire yok. Bunların içerisinde 20 daireli olanlar var, 30 ve hatta 40 daireli olanlar var. Bunlardan bir tanesinin yıkılması bile bir enkaz altında yüzlerce kişinin kalması anlamına geliyor. Bu; kimsenin tek başına, hiçbir kurumun tek başına üstesinden gelebileceği, baş edebileceği bir durum da değil. Ayrıca, dönüşümden dolayı oy kaybetme riskini hiç kimse taşımamalı” açıklamasında bulundu.
BELEDİYE RİSKLİ BİNAYI NEDEN YIKMIYOR?
Belediyelerin riskli yapıları neden yıkmadığı da merak ediliyor. İşte nedenler:
1) Bina maliklerinden biri ya da birkaçı yıkım ve tahliye kararına karşı dava açıp yürütmenin durdurulması kararı alınca süreç kitleniyor. Belediye yıkım yapamıyor.
2) Tespit sonrası bir bina riskli çıkarsa belediye 60+30 gün içinde yıkmak zorunda. Ancak vatandaş dönüşüm için müteahhit bulamayınca çaresiz kalıyor. Birçok binada ev sahipleri binayı kendi bütçesiyle de yenileyemiyor. Vatandaş evi boşaltmayınca kimi belediyeler inisiyatif kullanarak yıkımı yapmıyor.
3)Güçlendirme ruhsatı imar barışı kapsamında yapı kayıt belgesi alan yapılara veriliyor. Belgesi olmayan yapılar bekliyor.