Kentsel dönüşüm kredisi kullanan vatandaşın borç yükü arttı. Kentsel dönüşüm kapsamında evini yıkmak ya da kendi evini yeniden yapmak için kredi kullananların birikmiş borçları her yıl çok daha yüksek oranlarda zamlanacak.
Kentsel dönüşüme yönelik kredi kullanımını büyük ölçüde değiştiren yönetmelik Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre, kendi evini yapmak amacıyla alınmış olan kredi borçları kredi vadesi sona erinceye kadar her 6 ayda bir Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) oranında artırılıyordu. Yeni yönetmelikle güncelleme zammı TÜFE oranına 1 puan eklenerek hesaplanacak. Üstelik yeni zamlı tutar 6 ayda bir değil, her yılın ocak ayında yıllık olarak belirlenecek. Zammın daha yüksek orandan uygulanması ve zammın yılın başından itibaren uygulanması nedeniyle vatandaşın kredi borcu çok daha hızlı büyüyecek.
YÜZDE 9 YERİNE YÜZDE 11
Düzenlemeye göre, 100 metrekareden büyük 150 metrekareden küçük konutlarda TÜFE artı 1 puandan oluşan güncelleme oranı yüzde 10 artırılarak, 150 metrekareden büyük konutlarda ise yüzde 20 artırılarak uygulanacak. Böylece örneğin 100 metrekareden büyük 150 metrekareden küçük bir konut için alınmış toplam kredi tutarı, TÜFE'nin yüzde 9 gerçekleştiği bir yılda artık yüzde 9 yerine yüzde 11 oranında artırılacak. Riskli alandaki konutunu veya işyerini yıkanlara 2 yıl vadeyle verilen yıkım kredisinin vadesi ise konutun büyüklüğüne göre 10 yıla kadar uzatıldı. Yıkım kredisi 100 metrekare'den küçük konutlar için 10 yıl, 150 metrekare'den küçük konutlar için 7 yıl ve 150 metrekare'den büyük konutlar için de 5 yıla kadar vadelerle verilebilecek. İşyerleri için de vadeler yine 3 ila 4 yıl arasında uygulanabilecek. Yıkım kredisinin vadelerini belirleme konusunda da bakanlık yetkili olacak.
GELİRİ ARTIRILDI
Düzenlemeyle kentsel dönüşümün finansman kaynakları da arttırıldı, Çevre Bakanlığı'nın döner sermaye gelirleri de özel hesap içine alındı. Buna göre bakanlık, döner sermaye aylık gayrisafi hasılatının yüzde 80'ine kadar uygun gördüğü bir oranı kentsel dönüşümün hesabına aktaracak. Ayrıca hesaptaki paralar kamu bankalarında değerlendirilecek ve elde edilen faiz geliri de kentsel dönüşümde kullanılacak.
10 YILLIK KREDİ ALMAK ÇOK ZOR
Yeni düzenlemeyle, büyüklüğüne göre 5 yıldan 10 yıla kadar vadelerle verilen konut yapım kredilerindeki kesin vade süresi bakanlığın yetkisine bırakıldı. Bakanlık artık kentsel dönüşüm kapsamında kendisine 100 metrekarenin altında konut yapmak isteyen herkese standart 10 yıllık kredi vermeyecek. Bunun yerine, kişiye göre değişen vadelerle kredi açabilecek. Eski düzenleme, konutlarda 100 metrekareden büyük 150 metrekareden küçüklerde 7 yıl, 150 metrekarenin üstündekilerde 5 yıla kadar vadeyle kredi verilmesini zorunlu kılıyordu. İşyeri kredisinde de 50 metrekareden küçük ve 50 metrekareden büyük olanlara göre 3 ila 4 yıl vadeyle kredi açılıyordu. Şimdi bu kredilerde vadeyi belirleme konusunda bakanlığa yetki verildi.