AK Parti’nin Meclis’e sunduğu kentsel dönüşüm yasası teklifiyle kentsel dönüşümde süreçler kısalacak ve kent merkezlerindeki üzerinde yapı yer alan alanlar da ‘rezerv alan’ ilan edilebilecek.
Gelecek hafta komisyonda görüşülecek olan teklifin yasalaşması durumunda sürecin nasıl işleyeceği de belli oldu.
Hürriyet'ten Aysel Alp'in haberine göre; teklifle, mahkemelere konu olan rezerv yapı alanı tartışmaları sona erdiriliyor. Mevcut uygulamada bir alanın yerin rezerv alanı olması için ‘üzerinde yapı olmaması ve meskun mahal dışında yer alması’ gerekliydi. Fakat acil ihtiyaç nedeniyle İstanbul, Ankara, İzmir gibi bazı şehirlerin merkezlerinde bulunan ve ve üzerinde yapı olan yerler rezerv yapı alanı ilan edilmiş, hak sahipleri de mahkemelere başvuru yaparak kararın iptalini istemişlerdi.
MESKUN MAHAL ŞARTI KALDIRILIYOR
Yeni düzenlemeyle rezerv yapı alanı tanımında yer alan ‘yeni yerleşim alanı olarak’ ifadesi yasadan çıkarılarak, meskun mahal şartı da kaldırılıyor. Bu şekilde kent merkezlerindeki değeri yüksek yerler de dahil olacak şekilde, gerekli görülen tüm alanlar rezerv yapı alanı olabilecek.
Rezerv yapı alanı ilan edilen yerler dönüşüm için boşaltılarak yerine dayanıklı binalar inşa edilecek.
Yeni düzenleme ile beraber, rezerv alanı ilan edilen yerlerde de artık yapıların riskli olup olmadığına bakılmadan elektrik, su ve doğalgazı kesilebilecek ve sağlanan tüm kamu hizmetleri durdurulabilecek. Mevcut uygulamada yalnızca riskli alanlardaki yapılarda bu hizmetler verilmiyordu.
MÜLK SAHİPLERİ DE REZERV ALAN TALEP EDEBİLECEK
Rezerv yapı alanını kamunun dışında mülk sahibi olanlar da isteyebilecek. Bu durumda talep edilen alanlarda incelemeler yapılacak ve arsanın yüzde 30’u tapu olarak veya bu orandaki değeri nakten Kentsel Dönüşüm Başkanlığına devredilerek rezerv alanı yapılabilecek.
Teklifin hazırlık sürecinde de bulunan Gayrimenkul Hukuku Enstitüsü Başkanı Dr. Ali Yüksel, yeni düzenlemeyle Kentsel Dönüşüm Başkanlığına kamu kurumlarına tahsis edilmiş olan mülkiyeti Hazine ait yerleri kurumlardan isteme yetkisi tanındığının altını çizdi.
"ÇŞİB’nin kendi başına tüzel kişiliği olmaması önemli bir engeldi. Bu yüzden tapu edinemiyor, doğrudan hazine mallarını tahsis alabiliyordu. Bu defa Başkanlık tüzel kişiliği olduğu için, Başkanlık daha güçlü bir şekilde tapu edinecek, mülkiyeti kendisine alabilecek" açıklamasında bulunan Ali Yüksel, böylece riskli alan ya da rezerv alanı ilan edilen bölgedeki hazine taşınmazlarının tapusunu doğrudan isteyebileceğini dile getirdi.
KENTSEL DÖNÜŞÜM SÜRECİ NASIL İŞLEYECEK?
Teklifin bu şekliyle yasalaşması durumunda riskli yapıların dönüşüm süreci kısalacak ve hız kazanacak. Uygulama şu şekilde işleyecek:
1. Riskli yapı tespiti maliklerce yaptırılacak ve sonuç Kentsel Dönüşüm Başkanlığı veya belediyelere yani idareye aktarılacak. Maliklerin karar sürecinde üçte iki çoğunluk şartı yerine artık salt çoğunluğun aldığı karar geçerli olacak. Salt çoğunluğun aldığı karara katılmayan mülk sahiplerinin hisselerinin satışı diğer paydaşlara rayiç bedel üzerinden yapılabilecek. Paydaşların almaması durumunda dönüşümü yapacak olan Kentsel Dönüşüm Başkanlığı, TOKİ ya da belediye hisseleri alabilecek.
Rayiç bedel için yapılan itirazlar da artık kentsel dönüşümü durduramayacak. Mahkemelerin farklı bir bedel belirlemesi halinde gayrimenkul sahibine ek ödeme yapılacak.
2. Arsa payları üzerinde haciz, ipotek gibi tapu şerhi olması da dönüşümü durduramayacak. Bu şerhler yalnızca hak sahibinin hissesi üzerinde sürdürülecek. Bu hak sahibinin başka bir yerde yaşayabileceği üzerine kayıtlı mülkü olmaması halinde yalnızca oturma hakkı verilecek. Hak sahibi ölmüşse oturma izin hakkı eşinin olacak. Fakat bu hak mirasçılara devredilemeyecek.
Riskli yapı tespitini resen idareler de gerçekleştirebilecek.
3. Riskli yapı tespitinin engellenmesi halinde idare kolluk kuvveti eliyle kapalı kapıları açtırarak resen tespit gerçekleştirebilecek. Mevcut uygulamada mülk sahipleri riskli yapı kararını engellemek amacıyla başka il veya ülkelere gittiğinde o binalarda tespit gerçekleştirilemiyordu. Yeni düzenlemeyle artık gayrimenkul sahiplerinin evde olma şartı aranmıyor.
4. Riskli yapı tespitine karşı malikler tarafından 15 gün içinde itirazda bulunulabilecek. Bu itirazlar teknik bir heyet tarafından incelenecek ve karara bağlanacak.
Düzenlemeyle riskli yapı tespit kararlarında tebliğ sürecine de hız veriliyor. Tebliğler artık mülk sahibine posta yoluyla değil direkt e-Devlet ve muhtarlığa askı asılacak şekilde yollanacak. Bu şekilde tebliğin mülk sahibine ulaştığı resmen belgelenecek.
Alınan bu kararlarla kentsel dönüşüm süreci en az 6 ay kısalabilecek.