Köyden kente hızlı göçün ardından imar planı sınırları dışındaki ya da içindeki tarla vasfındaki taşınmazlarda hisseli satışların sonucu plansız ruhsatsız yapılaşma hızla gerçekleşmiştir. Bölgeye yerleşenlerin kültürel birikimlerine sosyo ekonomik yapılarına bağlı olarak bir tarla içerisinde hisseli tapu ile çok sayıda bina yapılmıştır.
Hisseli tapu oluşu, hisse sahibinin yer ve sınır tanımında belirsizlikler, kimin yeri neresidir tam olarak belirlenememesi gibi sorunların ardından devletin 2981 nolu yasa ile gecekondu yerleşim alanlarında ıslah imar planları yapımının ardından belediye encümen kararları ile ıslah imar planı uygulamaları yapılmıştır.
Bu imar uygulamalarında %1 ile %35 arasında hisselerden düzenleme ortaklık payı kesilerek vatandaşın kullandığı alan belirlenerek müstakil tapu verilmiş hatta bu tapu dağıtım törenleri siyasi arenanın malzemesi olarak kullanılmıştır. Bu ıslah imar uygulamaları ile oluşan yani parseller imar parseli özelliği ve vasfı kazanmıştır.
Bu bilgilerimizi tazeledikten sonra 2017 Türkiye’sinde gece kondu bölgelerinde belediyeler revizyon plan yapmaya çalışarak eski dokuyu değiştirecek planlarla zeminde daha çok yeşil alan, yol, otopark, sosyal donatı alanı gibi alanların yer aldığı emsal artışının yapıldığı planları yapmışlar ya da yapmaya çalışmaktadırlar.
Yapılan planlarda belirlenen düzenle sahalarında çok sayıda parselin birlikte hareket etmesi mecburiyeti vardır. Harita mühendisleri yeni yapılan bu revizyon planlarında teknik konuları bilgi ve becerileri ile çözüme ulaştırırken hukuki konularda önlerindeki sıkıntıları çözememektedirler. Kentsel yenileme veya dönüşüm alanları eski 2981 yasa ile imar parseli özelliği kazanmalarından dolayı mal sahibinin oluru olmadan ikinci bir dop kesilememektedir.
Kanun imar uygulaması görmüş bir parsel ikinci defa uygulamaya tabii tutulabilir ancak ilgilisinin izni olmadan %40’ın altında kesinti alınmış olsa dahi ikinci defa düzenleme ortaklık payı kesilemez der. Bu hukuki durum bütün yenileme planlarının önünde imar parseli oluşturulmasında önemli bir hukuki sorundur.
Çözümü imar kanununda yapılacak düzenleme ve değişiklikler ile mümkündür. Bütün iyi niyetlerle yapılan plan revizyonları uygulanamadığı takdirde pafta üzerinde güzel çizim olmaktan öteye gidemeyecektir.