Kira fiyatları ekonomideki en büyük sorunların başında yer alıyor. Yüzde 25 sınırlaması ile kontrol altına alınmak istenilen kiralar ev sahipleri ve kiracıları karşı karşıya getirilmiş ve 2 yıl yürürlükte kalmasının ardından kaldırılmıştı. Yüzde 25 kararı sınırlı bir etki yaratırken hükümet hem fiyatları düşürecek hem de kayıt dışılığı azaltacak başka kanalları devreye soktu. Özellikle kira sözleşmelerinin e-Devlet üzerine taşınması devrim niteliğinde bir karar oldu.
YILLIK KİRA ENFLASYONU YÜZDE 100’ÜN ÜZERİNDE
Kiralarda reel düşüş ve kira artış oranlarında gerileme yaşansa da Merkez Bankası özellikle son dönemde uyarılarını en çok bu yöne yoğunlaştırdı. Bu kapsamda banka Ocak Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu'nda kira grubu enflasyonunun, sözleşme yenileme oranlarının mevsimsel olarak yükselmesiyle yüzde 8,66 arttı. Buna karşın, yıllık bazda kira enflasyonu yüzde 100,64 seviyesine gerileyerek bir miktar düşüş gösterdi.
KARAHAN: GÖRÜNÜM OLUMLU AMA ÇOK HIZLI DÜŞMEYECEK
Yılın son Enflasyon Raporu’nda ise TCMB Başkanı Fatih Karahan, “Hizmet enflasyonu kademeli olarak güç kaybediyor. Hizmetlerde yıllık bazda düşüş sürüyor. Kira enflasyonu yüksek olmakla beraber yavaşlama eğiliminde. Yenilenen kira sözleşmelerindeki artış oranı düşüyor. Sözleşmelerindeki artış oranının mevcut yıllık kira enflasyonunun altında kaldığını görüyoruz. Kiradaki görünüm çok olumlu ama çok hızlı bir şekilde düşecek bir enflasyondan da söz etmiyoruz; bu katılık bir miktar bulunacak” mesajını verdi.
KONUT SEFERBERLİĞİ BAŞLIYOR
Dezenflasyon sürecinde en büyük mücadelelerden birinin kiralarda verileceği açık bir şekilde dile getirilirken konuya ilişkin Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ilk kez atacakları adım hakkında konuştu. “Kiraları, önümüzdeki birkaç yıl içinde konut seferberliğiyle konut arzını artırarak, daha çok konut üreterek kontrol altına almayı ümit ediyoruz” diyen Bakan Şimşek kayıt dışı kira konusunda da ev sahiplerine göz dağı verdi.
376 BİN YENİ MÜKELLEF
Bakan Şimşek bu kapsamda geçen sene 425 bin haneyi denetlediklerini ve bunlardan 376 bininin ilk kez beyanname verdiğini kaydederek şunları söyledi:
“Türkiye’de kim nerede ikamet ediyor diye bir veri tabanımız var MERNİS diye. Kimin ev sahibi olduğuna dair tapu verileri de var. Burada büyük veri analitiğini kullanarak veri analizi yapabiliyoruz. Geçen sene dedik ki, beyanda bulunmayan ama kiralık olduğunu düşündüğümüz 425 bin konuta gittik. Kapıyı çaldık. Kiracı tahmin ettiğimiz gibi orada var. Bir sürü soru sorduk onlara. Ev sahiplerine de mesaj gönderdik ‘beyanname verin’ diye. Bizim tespitlerimiz var. Beyanname vermezseniz denetime tabi tutacağız. Geçen sene ilk defa beyanname veren 376 bin yeni ev sahibi çıktı. Bu büyük bir rakam. Biz bu kiracılarla olan muhabbeti devam ettirdik.”
SADECE 2024 DEĞİL SON 5 YIL İNCELENECEK
Bakan Şimşek, “Kiracılardan bilgi almaya devam ediyoruz” diyerek kira sözleşmelerinin artık e-Devlet’e taşındığını anımsattı ve, “Şu ana kadar 11.600'ün üzerinde kira sözleşmesi e-Devlet’e taşındı. Şu ana kadar 38 bin kiracı bize bu formu doldurup gönderdi. Ev sahiplerine tekrar sesleniyorum. Bizim amacımız kayıt dışılığı azaltmak. Çünkü biz konut sahibini biliyoruz. Kimin oturup oturmadığını, akrabalık bağının olup olmadığını biliyoruz. O bölgenin emsal kirasını da biliyoruz. Türkiye’nin kira veri tabanını da oluşturmaya başladık. Çünkü 3 aşağı 5 yukarı o bölgede emsal kiralar da belli. Ev sahibi gelip gönüllü şekilde beyannameyi vermezse sadece 2024'ün kirasını incelemeyeceğiz. 5 yıl geriye gidip inceleme yapacağız” dedi.