Koronavirüs (Covid-19) salgını nedeniyle iş yerlerinin birçoğu kapandı, yüzbinlerce çalışan ücretsiz izne gönderildi.
İş yerlerinin sahipleri dükkan kiralarını, işsiz kalan vatandaşlar ise ev kiralarını nasıl ödeyeceğini kara kara düşünmeye başladı.
Hükümet iş yerlerinden kiraları öteleyen bazı yasal düzenlemeler yaptı. Koronavirüs salgını mücbir sebep olarak nitelendirildi ve kirasını ödeyemeyen iş yerlerinin tahliyesi yasaklandı.
Konut kiraları ile ilgili alınmış bir karar yok henüz.
Alınması da çok zor zaten.
Devletin serbest piyasa ekonomisine müdahale edip mülk sahiplerine sen şu kadar süre kira alamazsın demesi zor.
Devlet, geçici bir süreliğine kirasını ödemeyenlerin tahliye edilmesini engelleyebilir, vatandaşa kira desteğinde bulunabilir, stopaj, emlak vergisi gibi bazı vergileri kira desteği olarak almayabilir ama doğrudan mülk sahibine sen kira alamazsın diyemez.
Olağanüstü bir dönemde bile olsak serbest piyasa koşullarına müdahale sınırsız olmamalı.
***
Kira konusunda asıl yükümlülük devletin değil mülk sahiplerinin.
Mülk sahipleri, tek geçim kaynağı kira geliri değilse eğer; kapatılan iş yerlerinden, ticari faaliyetleri zayıflayan iş yerlerinden ve işsiz kalan kişilerin oturduğu evden 1-2 ay gibi kısa bir dönem kira almamalı.
Şu an itibariyle iş yerlerinden ve işsiz kalanların oturduğu evden gönüllü olarak kira almayan çok sayıda mülk sahibi var.
Bunu kitlesel bir sosyal sorumluluk projesi haline getirmeliyiz.
Nasıl kendi OHAL’imizi ilan edip sokağa çıkma yasağımızı ilan ettiysek, ekonomik olarak da zor durumda olan kiracılar için kendimiz kısa bir süre için ‘kira almama’ kuralını getirmeliyiz.
***
Devlet ‘Ekonomik İstikrar Kalkanı’ paketi ile işverenlere vergi ertelemesi, dar gelirlilere nakdi yardım desteğinde bulunuyor.
TOKİ ve Emlak Konut başta olmak üzere kamu kurumlarının tamamı kira ve taksit ödemelerini erteledi.
Cumhurbaşkanlığı öncülüğünde ‘Biz Bize Yeteriz’ milli dayanışma kampanyası başlatıldı.
Bütün yükü devlete taşıtmak olmaz.
Bizim de sorumluluk almamız gerekir.
Zor durumda olanlardan kira almayarak ‘biz bize yeteriz’ diyebiliriz.