Satış Çözümleri kurucusu, Motto Turkey Yönetim Kurulu üyesi Soner Keleş, ülkemizde konut ihtiyacının devam etmesine rağmen, hızla yükselen inşaat maliyetleri ve konut üretiminin azalmasının ev fiyatlarını yükselttiğini değerlendirdi.
Türkiye’de aileler birikimlerinin büyük bir kısmını konut satın almaya harcamaktadır. Kendine ait bir evinin olması hemen herkesin en büyük hayallerinden birisidir. Geçmişten günümüze, çalışma hayatlarına başladığı andan itibaren insanların birikim odağında hep bir ev sahibi olmak yer almaktadır. Bunun en önemli nedenlerinden birisi barınma ihtiyacının ötesinde, geleceği güvence altına almak olarak görülmektedir. Ancak son yıllarda hızla artan konut fiyatları toplumda ev sahibi olmanın artık hayal olduğu yönündedir.
Konut fiyatlarında yaşanan hızlı artışın temelinde inşaat maliyetleri yatmaktadır. Dünyada artan emtia fiyatları, tedarik sorunu, yüksek döviz fiyatları nedeniyle ithalatın pahalılaşması, maliyet artışında etkili oluyor. İnşaat sektöründe son iki yıldır hızlanan maliyet artışları demir ve çimentoya yapılan zamlarla daha da yükseliyor. Özellikle döviz fiyatlarına, faiz ve enflasyon oranına bağlı olarak, tüm inşaat girdilerinde, önemli fiyat artışları gözlenmektedir. Bu artışlar doğal olarak aynı oranda inşaat sektörü girdilerine ve maliyetlere yansımaktadır. Türkiye İstatistik Kurumu'nun açıkladığı Mart ayı verilerine göre; inşaat maliyet endeksi, 2022 yılı Mart ayında bir önceki aya göre yüzde 9,58 bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 101,57 arttı. Bir önceki yıla göre malzeme endeksi yüzde 128,11 arttı.
Diğer taraftan konut üretiminin azalması ve yükselen talep konut fiyatlarını yukarı yönlü tırmandırmaktadır. Bir önceki yılın ilk çeyreğine göre, 2022 yılı I. çeyreğinde belediyeler tarafından yapı ruhsatı verilen yapıların bina sayısı yüzde 22,5, daire sayısı yüzde 27,9, yüzölçümü yüzde 21,8 azaldığı görüldü. İnşaat maliyetlerindeki hızlı fiyat artışlarından dolayı inşaatçılar yatırımlarını askıya alırken, konutta arz sıkıntısı her geçen gün büyüyor. Türkiye'de yıllık 800 bin yeni konuta ihtiyaç duyulurken, üç yıl önce ortalama 800 bin olan konut stoku, 2020 yılında 600 bin, 2021 de ise yaklaşık 450 bine geriledi. Düşük arza karşılık yüksek talep konut fiyatlarını ikiye katladı.
Konut fiyat artışındaki temel etkenlerden biriside yüksek enflasyondan kaçmak ve parasının değerini korumak isteyen kişilerin yatırımlarını gayrimenkule yöneltmesi oldu. Özellikle yerel tasarruf sahipleri geleneksel yatırım olan gayrimenkule ilgi göstermektedir. Son aylarda konutun döviz ve altından daha çok kazandırdığı bir ortamda risk almaktan çekinen ve kısa zamanda parasını sağlam bir şekilde değerlendirmek isteyenler için gayrimenkul yatırımı daha az sürprizlere açık ve doğru bir seçim oldu. Azalan konut üretimi ve artan konut talebi bir araya gelince ev fiyatlarındaki artış kaçınılmaz oldu. Diğer taraftan oturum amacıyla ev sahibi olmanın zorlaştığı günümüzde artan kiralama talebi de ev kiralarını yükseltti.
Son yıllarda yabancıların ülkemizde gayrimenkule olan ilgisinin artması nedeniyle başta İstanbul ve Antalya’nın belirli semtlerinde konut fiyatlarını yukarı yönlü çektiği görülmektedir. Ancak ülkemizde toplam konut pazarı içindeki payının çok düşük seviyelerde olduğu yabancı talebinin fiyat artışındaki etkisi sınırlı kalmıştır.