Son yıllarda sıkı para politikası, yüksek faizler, kredi limitleri vatandaşı konut ve taşıt kredisinden soğuttu. Ekonomim’den Şebnem Turhan imzalı habere göre; Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre son 1 yılda konut kredileri nominal olarak sadece yüzde 17,3 arttı, taşıt kredileri ise yüzde 21,85 düştü. Enflasyondan arındırıldığında ise konut kredilerindeki reel gerileme yüzde 18,8, taşıt kredilerinde ise yüzde 45,9 oldu. Konut satışları yılın son iki ayında hareketlense de kredilere yansıması henüz olmadı. Şu an piyasada en düşük konut kredi faizi yüzde 2,79 seviyesinde bulunuyor bankacılık sektörü kaynakları Merkez Bankası’nın ocaktaki Para Politikası Kurulu toplantısında olası faiz indirimi sonrasında konut kredi faizinin de yüzde 2,5 altına gerileyebileceğine dikkat çekti. Taşıt kredi faizinde ise etkinin daha gecikmeli görülmesi bekleniyor.
4 YILDA 27.5 PUAN GERİLEME
BDDK haftalık verilerine göre 2025 yılının ilk haftasında konut kredi bakiyesi 513 milyar 527,4 milyon TL oldu. Temmuz sonundan bu yana yavaş da olsa konut kredi bakiyesinde yükseliş yaşanıyor ama geçen yılın aynı haftasında konut kredi bakiyesi 437 milyar 883,3 milyon lira seviyesindeydi. Son bir yılda konut kredi bakiyesi sadece yüzde 17,3 artış gösterdi ancak reel olarak konut kredi bakiyesinde düşüş yüzde 18,77’ye ulaştı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun konut satış verileri de kredili konut satışında geçen yıl yavaşlama olduğunu ortaya koyuyor. Verilere göre geçen yılın ilk 11 ayında kredili konut satışı 2023’ün aynı dönemine göre yüzde 21,3 geriledi. Kasımda ise 2023 yılı kasımındaki düşük baz etkisi nedeniyle aylık yüzde 315,7 oranında kredili konut satışı artışı yaşandı. Toplam konut satışları içinde kredili satışların payı geçen yılın 11 ayında yüzde 10,7’ye kadar geriledi. 2023 sonunda bu oran yüzde 14,5, 2020 yılında ise yüzde 38,2 seviyesinde bulunuyordu.
HAREKTLENME OLABİLİR
Konut kredilerinde yavaşlamanın en önemli nedeni uygulanan sıkı para politikası sonrası yükselen kredi faizleri. Konut kredi faizleri şu anda en düşük olarak aylık yüzde 2,79 seviyesinde bu oran yeşil ev kredisi olarak uygulanıyor. Enerji tüketimine göre konut kredi azami kullandırım oranları değişiyor faiz oranları da enerji verimliliği yüksek konutlar için daha düşük belirleniyor. Konut kredi faiz oranları bankacılık sektöründe yüzde 4,5’e kadar çıkıyor. Bankacılık sektörü kaynakları konut kredisinde faiz oranının halen daha yüksek olduğuna dikkat çekerken Merkez Bankası’nın bu yılın ilk Para Politikası Kurulu toplantısında beklenildiği gibi 250 baz puan daha faiz indirimine gitmesinin konut kredi faizlerine de yansıyacağını vurguladı. Kaynak, 23 Ocak’taki toplantıdan çıkacak indirim kararı sonrasında konut kredi faiz oranlarında yüzde 2,5 seviyesinin altına inilebileceğini dile getirerek bunun da konut kredilerini artırmaya tek başına yeterli olmayacağını söyledi.
KREDİ KULLANIM ORANLARI DEĞİŞİKLİĞİ
Bankacılık sektörü kaynağının verdiği bilgiye göre faiz oranı yüzde 2,5’in altına indiğinde BDDK’nın azami konut kredisi kullanım oranlarında değişikliğe gitmesi muhtemel. Şu anda ilk ve birinci el konut için en fazla yüzde 80 oranında kredi kullanılabiliyor ki o da evin fiyatı 5 milyon liranın altındaysa. İkinci el konutta bu oran yüzde 90’a çıksa da konutun değerinin 1 milyon liranın altında bulunduğunda uygulanıyor. 10 milyon lira ve üzeri ikinci el konut alımına ise kredi verilmiyor. 1 veya daha fazla evi olanların birinci el konut için kullanabilecekleri azami kredi oranı yüzde 20 ki o da konutun değeri 5 milyon liranın altında bulunuyorsa. İkinci el konutta ise 1 milyon liranın altında konuta yüzde 22,5 oranında kredi kullandırımı yapılabiliyor.
SEKTÖR KAMPANYA BEKLİYOR
Konut kredisinde azami kredi kullanım oranlarının da değiştirilmesi ve faiz oranının gerilemesiyle bu yılın gayrimenkul sektörü için daha iyi geçebileceğini söyleyen kaynaklar şu anda gayrimenkul şirketlerinin yüzde 1,99 seviyesinden faizle 48- 60 ay vadeli kampanyalar düzenlediklerini hatırlattı. Kaynaklar bankaların ise faiz yüzde 2,5’in altına gerilediğinde 120 aya kadar varan vadelerde konut kredisi sağlayabileceğini vurguladı. Bir diğer bankacılık kaynağı ise 2024 yılında ise kredili yerine na kit konut alımının daha dikkat çektiği görüşünde. Kaynağın verdiği bilgiye göre özellikle para piyasası fonlarından elde edilen yüksek getiriyi konutta ve taşıtta değerlendirenlerin sayısı 2024 son çeyreğinde artış gösterdi.