Denge Değerleme’nin gerçekleştirdiği araştırmada, bir konut yatırımının kiraya verilmesi durumunda kaç senede kendini amorti ettiği belirlendi. Son 1 senede ev fiyatlarının rekor düzeyde arttığı kaydedildi. Talepte ve inşaat maliyetlerinde görülen hızlı artış, satılık ve kiralık konut fiyatlarındaki yükselişin temel nedeni olarak ön plana çıkıyor.
Büyükşehirlerden başlayan bu fiyat yükselişlerinin büyük kentlerle sınırlı olmadığı Türkiye genelinde fiyatların makul seviyede olduğu küçük şehirlerde dahi, 3+1 sıfır evlerin fiyatlarının 1 milyon lira bandına yaklaştığı belirlendi.
Piyasada boş durumdaki evlerin kiraları, arz - talep yetersizliği sbeebiyle günden güne hızlıca artarken, bu durumun bir sonucu olarak mevcut kiralamalara da yansıdığı, pek çok kiracı ile ev ahibi arasında kira bedellerinin piyasanın çok altında kaldığına ilişkin düşünceler sebebiyle sorunlar yaşandığı, tespit ve tahliye davalarının yoğun şekilde yükseldiği görülüyor.
Diğer taraftan boş durumda olan, bu sınırlamaya tabi tutulmadan kiraya verilen evler üzerinden bakıldığında, ev fiyatlarındaki hızlı artış neticesinde, kiralarda da artış olmasına karşın pek çok kentte yatırımların geri dönüş süresinin uzadığı, yani kapitalizasyon oranının düştüğü kaydediliyor.
Dünya'da yer alan habere göre; Denge Değerleme tarafından gerçekleştirilen çalışma kapsamında, Türkiye'nin 20 büyük kenti mercek altına alındı. Ortaya çıkan sonuçlar, 20 büyükşehirin 18’inde yatırımların geri dönüş süresinin önemli ölçüde arttığını gösteriyor. Ülke genelindeki tablonun tersine, Antalya ve Muğla’da ise konutların geri dönüş süresinin azaldığı, yani kiraların, satılık fiyatlarından daha fazla yükseldiği ortaya çıkıyor.
Bu durumun başlıca sebebinin Rusya ve Ukrayna arasında süren savaş olduğu belirtiliyor. Gerek Rus vatandaşlarının gerekse Ukrayna vatandaşlarının savaşın ardından Türkiye’ye, özellikle de Antalya ve Muğla gibi sahil şehirlerine yoğun ilgi göstermesinin ardından ev kiralarının normalin üstünde arttığı ve yatırımın geri dönüş süresinin kısaldığı belirleniyor.
Megakent İstanbul'un gerek Avrupa Yakası’nda gerekse Anadolu Yakası’nda, çalışma kapsamında ilçelerinin tamamına yakınında kira geri dönüş süresinin önemli oranla yükseldiği ve piyasada kiralık konut sayısının oldukça kısıtlı olduğu belirlendi. Dünya genelinde büyükşehirlerde evlerin kira geri dönüş süresinin 200-250 ay arasında olduğuna dikkat çekilrken, megakentin ilçelerinin büyük bir bölümünün bu aralığın dışına çıktığı görüldü.
İzmir'in ön plandaki ilçelerine bakıldığında da benzer bir sonuçla karşılaşılıyor. İzmir’in yoğun biçimde göç alması ve ev fiyatlarının hızla artması sonucunda kira geri dönüş sürelerinin 250-360 ay aralığına yükseldiği görüldü.
Ankaraya bakıldığındaysa, bu ilde de kira geri dönüş süreleri uzadı. İstanbul ve İzmir’le karşılaştırıldığında farkın daha az açıldığı görülüyor. Ankara’nın çevre ilçelerinin İstanbul ve İzmir’e göre, genişlemeye ve yeni konut üretimine daha elverişli olması, konut arzının daha kontrol edilebilir halde olması gibi etkenlere dayanıyor.