2018 yılının ikinci çeyreğinden bu yana devam eden İnşaat sektöründeki ekonomik kriz şüphesiz sektördeki tüm paydaşlara çok büyük zararlar verdi.
İnşaattaki kriz 200’den fazla sektörün de olumsuz etkilenmesine neden oldu.
Yeni inşaat projelerinin başlamaması inşaat malzemecileri, mimar-mühendis gibi meslek gruplarının iş hacmini çok büyük oranda düşürdü.
Ancak sektördeki krizden en çok yara alan devletin kendisi oldu.
***
İnşaat sektörü devletin en büyük gelir kapılarından biri. KDV, sigorta primleri vb. vergileri saymasak bile, devlet sadece tapu harcından milyarlarca liralık vergi geliri elde ediyor.
Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu teklifine göre devlet 2020 yılında 30 milyar 220 milyon 561 bin lira harç geliri elde etmeyi planlıyor. Harçlardan elde edilecek gelirin 16 milyar 14 milyon 860 bin lirasını tapu harçları karşılayacak.
Bu bütçe teklifinin gerçekleşme oranı ne olur 2020 yılında hep birlikte göreceğiz.
Şunu biliyoruz ki devlet 2019 yılında gelir hedefinin yarısına bile ulaşamadı.
2019 yılında Tapu harcından 16 milyar 433 milyon 598 bin lira gelir elde etmeyi planlayan devlet Eylül ayına kadar olan satışlardan sadece 6 milyar 653 milyon 598 bin lira harç geliri sağladı.
Müteahhitler bu dönemde kar etmediği için devlet yüzde 22’lik gelir vergisinden de zarara uğradı.
***
Tapu harcı gelirlerindeki düşüşün en önemli nedeni hepinizin de tahmin edebileceği gibi konut satış oranlarındaki düşüş.
Devletin tapu harcı gelirlerindeki düşüşün nedenlerinden biri de tapu harcı oranlarındaki yüzde 25’lik indirim gibi gözükebilir. Ancak bu indirimle konut alımının teşvik edilmesi hedeflemiştir.
Normal bir piyasada tapu harcı indirimi konut alımlarını artıracağından devletin tapu harcı gelirlerini artırabilir. Ancak faiz oranlarının çok yüksek olduğu kriz piyasalarında tapu harcı indirimi istenilen etkiyi oluşturamadı.
***
Tapu harcı indirimi 2020 yılında sona erecek.
Tapu harcı gelirlerinin artması için hükümetin tapu harcı oranlarını yüzde 2’ye düşürmesi (yüzde 1 alıcı, yüzde 1 satıcı) ve kalıcı hale getirmesi gerekiyor.
Tapu harcı yüksek olduğundan dolayı konut satışlarının büyük bir kısmı gerçek değerin altında gösteriliyor.
Tapu harcı kalıcı olarak düşse gayrimenkul alıp satanlar gerçek değerden satış yapacağı için devletin bir kaybı oluşmayacaktır.
Hatta devlet gerçek değer gösterileceğinden dolayı yüzde 22 gelir vergisinden de kazanç. Sağlayacaktır.