Manisalılar diken üstünde. 1. Derece deprem bölgesinde yer alan Manisa’da son 20 gün içerisinde Richter ölçeğine göre 2.0 ile 4.3 arasında değişen büyüklüklerde 100’den fazla deprem meydana geldi. Manisa’daki binaların neredeyse yüzde 75’i 2000 yılından önce yapıldı. Bundan dolayı binalar riskli durumda. Kentsel dönüşümün önemli olduğunu ifade eden uzmanlar zemin etütlerinin uygun olmasını gerektiğini kaydediyor.
"BİNA ZEMİN İLİŞKİSİ ÖNEMLİ"
Manisa’da sürekli depremlerin olması olası büyük bir depremin enerjisinin azalmasını engellediğini ifade eden Jeoloji Mühendisi Ali Aykut Ece, “Depremlerin olmasıyla enerjiler açığa çıkıyor. Depremler olurken binaların durumları da önemlidir. Binaların zeminle ilişkisi sağlanmadığı sürece deprem anında halk büyük bir sıkıntı yaşayacak. Bu anlamda Manisa’daki binaların kaçta kaçı sağlamdır veya kaçta kaçı sıkıntılıdır diye düşünüldüğü zaman bunlarla ilgili deprem yönetmelikleri var. Binaları yapan kişiler, yükleniciler zemin etütleriyle statik projelerini birebir uygun, doğru bir şekilde tamamladılarsa o binalar kısmen daha sağlamdır. Ama büyük bir depremde ne kadar bina yıkılır, ne kadar bina kalırı onu şuanda kimse bilemez” dedi.
"2000 YILINDAN SONRA DA YAPILAN BİNALAR YIKILMAZ DEME ŞANIMIZ YOK"
Manisa’da 2000 yılından önce şartlara göre yapılan binaların bulunduğuna dikkat çeken Ali Aykut Ece, “Biz 1999 depremini yaşadıktan sonra sonuçta ne ortaya çıktı. O yönetmeliklerin yeterli olmadığı, bazı konularda eksikliklerin olduğu ortaya çıktı. Ona istinaden yönetmelik değişti. Sürekli güncelleniyor, sürekli yeni bilgiler elde ediliyor. Ama görüntü olarak bakıldığında 1999 yılındaki önceki binalar sıkıntılı bir durumdadır. Ama sonuçta o binayı inşa eden, onu kontrol eden kişilerin, kurumların ve o işin içerisinde olan proje mühendislerinin o işe ne kadar önem verdikleriyle doğru orantılıdır. 99 yılından öncede Manisa’da bazı kişiler zemin etütlerini falan ayarlıyordu. Bu da biraz yaptığımız işi verilen değeri gösteriyor. 2000 yılından sonra da yapılan binalar yıkılmaz deme şanımız yok” diye konuştu.
"ZEMİN DEĞERLERİNE DİKKAT EDİLMELİ "
Kentsel dönüşümün genellikle bir bölgede eski yapıların yıkılıp yerine yenisinin yapıldığını belirten Ali Aykut Ece, “Kentsel dönüşüm yapılan yerde sadece belirli evraklar tamamlanırsa eski durumundan bir farkı olmaz. Depremin etkisi zeminden kaynakladır. Zeminin durumu uygun olmalıdır. Zeminin binanın güvenirliğini sağlamadığı sürece yapılan çalışmanın hiçbir anlamı yoktur. Sen buna ister kentsel dönüşüm de istersen başka bir şey de fark etmez. Binayı çok sağlam yapabilirsiniz ama zemini sağlam değilse o bina işe yaramaz. İlla binanın yıkılması gerekmiyor. Zemin etütlerine çok dikkat edilmelidir. Yunusemre’de alınan bir zemin değeriyle Şehzadelerde alınan bir zemin değeri aynı değildir. Bunu dikkat edilmesi gerekir. Ama ne yazık ki buna dikkat edilmiyor. Bir yerdeki değer, başka yerdeki değerle eşit olarak görülüyor” diye konuştu.
"MANİSA’DA BİNALARIN YÜZDE 75’İ ESKİ YAPILARDAN OLUŞUYOR"
Manisa’nın 1. derece deprem bölgesi olduğunu, bundan dolayı son günlerde sık sık depremlerin meydana gelmesinden dolayı vatandaşların korktuğunu vurgulayan Manisa Mimarlar Odası Yönetim Kurulu Üyesi ve Ural Yapı Denetim Kentsel Dönüşüm Başkanı Hüseyin Solmaz, deprem şiddetlerine bakıldığında yıkıcı bir durumun gözükmediğini söyledi. Son depremlerin fay hatlarında bir kırılmaya neden olmadığını ifade eden Solmaz, “Ama bu demek değildir ki herhangi bir şey olmayacak. Manisa’da şehirleşme 1950-1960’lardan sonra başladı. Doğal olarak betonarme binalarımızın ömrü 50 senedir. 50 yıl önceki Türkiye’nin mevcut ekonomik durumu nedeniyle de yapılan binalar çok daha düşük kalitede demirlerle yapılmış. Bundan dolayı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın verilerine Manisa’da binaların yüzde 75’i eski yapılardan oluşuyor” dedi.
"NUMUNE ALINAN HİÇBİR BİNADA RİSKSİZ SINIFINI BULAMADIK "
Manisa’da kentsel dönüşümün iyi başladığını ifade eden Solmaz, “Ama şöyle bir şey söz konusu. İnsanlar hep devletten bir şeyler bekliyor. Devlette belli haklar veriyor. Bu haklardan faydalanın diyor. Kira yardımı veriyor, kredi olağanı sunuyor. Ancak insanlarımız benim cebimden para çıkmasın mantığıyla gittiği için mevcut imarı 5 kat yerinde de 5 kat olan binalarımız 50 senelik, 40 senelik binalarımız olmaya başladı. Bunlar ciddi tehlike veriyor. Bugüne kadar 400’den fazla kentsel dönüşüm projesi inceledik. Kanıt aldığımız, beton numunesi aldığımız hiçbir binada risksiz sınıfını bulamadık. Bu da acı bir gerçektir. Ancak telafisi olan bir gerçek. 6386 sayılı kentsel dönüşüm kanunu bunun için çok büyük bir şanstır. Hükümetimizde bu konuda hep önümüzü açıyor. Hükümetimizin çıkardığı bu kanunla kapsamında vatandaşımızın 50 bin lirası gitsin, 40 bin lirası gitsin. Ancak canı gitmesin. Manisa 1.derece bölgesidir. Kentsel dönüşüm vazgeçilmez bir şeydir. Bugün yıkıcı, kırıcı bir depremle karşılaşmadık ama yarın bunun garantisini kimse veremez” diye konuştu.
"KAPISI ŞÖYLE OLSUN BOYASI ŞÖYLE OLSUN DİYE BİNA ALIYORUZ"
Vatandaşların genellikle evin zemininden çok evin görüntüsüne önem verdiğine dikkat çeken Solmaz, “Köy nüfusunun şehre göçmesinin de bunda etkisi var. Aman başımı sokabileceğim bir yer olsun, aman dıştan boyası güzel olsun. Kapısı şöyle olsun boyası şöyle olsun diye bina alıyoruz. Devletimiz 2010 yılından sonra yapılacak olan binalara yapı denetim zorunluluğu getirdi. Yapı denetim firmaları yapılan binaları denetliyor. Ama bundan önceki binalar bir muamma. 99 yılından önce Manisa’da ciddi bir binamız var. Burada ne kolonlar kolon, ne demirler demir, ne kirişler kiriş” dedi.
"KENTSEL DÖNÜŞÜMDEN FAYDALANIN "
Manisa’da 600 bine yakın konut olduğuna vurgu yapan Solmaz, sözlerini şöyle sürdürdü: “600 bin konutun yüzde 75’i de 2010 yılından önce yapılan konutlardır. Hatta 97 öncesidir. Ciddi bir risk söz konusudur. Büyükşehir ile ilçe belediyeler imar konusunda anlaşamayınca eski binalara göz dikildi. Eski binalarda bu sayede yenilendi. Şimdi yeni imar durumun açılacağı söyleniyor. Açılınca eski binalara rağbet azalacak. Azalınca doğal olarak riskli binalarda oturan vatandaşlarımız aynı şekilde oturmaya devam edecek. Kentsel dönüşüm imkanı varken vatandaşlarımızın bundan faydalanmasını istiyorum.”
VATANDAŞ DÖNÜŞÜM İHTİYACININ FARKINDA
Vatandaşlardan Mutlu Çakır ise, her gün deprem meydana geldiğini ancak çalıştıkları için bunu pek fark etmediklerini ifade ederek, “Kentsel dönüşüm Manisa için önemlidir. Ancak kentsel dönüşüm yapılırken vatandaşlar mağdur edilmemelidir. Çünkü binalarımızın çoğu riskli yapı konundadır. Bundan dolayı kentsel dönüşüme ihtiyaç vardır” dedi.