2018 Mart ayı kira artış oranları açıklandı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bugün Üretici Fiyat Endeksi ile Tüketici Fiyat Endeksi verilerini açıkladı.
Buna göre 2018 Mart ayı kira artış oranı yüzde 15,50 oldu. Ev sahipleri kiracılarına en fazla bu oranda zam yapabilecek. Ancak işyeri kiralamalarında zam farklı şekilde hesaplanabilecek.
Konut-işyeri kira artış hesaplama farkının nedeni ne?
Kira artışının nasıl yapılması gerektiği Borçlar Kanunu kapsamında belirtiliyor. Kanunen TÜİK'in açıkladığı oranlardan üretici fiyat endeksi oranında kiracıya yapılan zamlar geçerli oluyor. Bu oranı aşan kira zamları geçerli olmuyor. Kanunda bu hüküm yer alırken, yine aynı kanunda yapılan bir değişiklikle ÜFE oranlarının işyerleri için zorunlu olması uygulaması 2020 yılına ertelendi. Dolayısı ile bu zorunluluk konutlar için sabit kaldı. İşyeri kira bedellerine yapılacak zamda sözleşme serbestisi geçerli oldu. Buna göre işyeri sahipleri kiracılarına sözleşmesinde belirttiği oranda yapmakla mükellef oldu. Eğer sözleşmede herhangi bir oranın belirtilmemiş olması halinde ise mal sahibi istediği oranda zam yapmakta serbest bırakıldı. (Konu ile ilgili kanun değişiklikleri için tıklayın.)
Gelelim Mart 2018 kira artış oranlarına..
TÜİK'in açıkladığı enflasyon oranları şu şekilde sıralanıyor:
Üretici fiyat endeksi oranları
Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE), 2018 yılı Şubat ayında bir önceki aya göre yüzde 2,68, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 3,69, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 13,71 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 15,50 artış gösterdi.
Tüketici fiyat endeksi oranları
TÜFE’de (2003=100) 2018 yılı Şubat ayında bir önceki aya göre yüzde 0,73, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 1,76, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 10,26 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 11,23 artış gerçekleşti.
Konut kiracılarına yapılacak zam oranının yüzde yüzde 15,50 olduğunu yukarıda belirtmiştik. Şimdi mevcut kira bedeli 1000 TL olan bir kiracının yeni dönem kira bedelini hesaplayalım:
Mevcut kira: 1000 TL
Zam oranı: yüzde 15,50
Zam bedeli: 155 TL
Zamlı kira bedeli: 1155 TL
İşyeri kiracılarına ise eğer sözleşmede ÜFE yazıyorsa yüzde yüzde 15,50 oranında TÜFE yazıyorsa yüzde yüzde 11,23 oranında zam yapılacak.
5 yıldan uzun süreli kiralarda zam
Kanunen taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın, beş yıldan uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde ve bundan sonraki her beş yılın sonunda, yeni kira yılında uygulanacak kira bedeli, hâkim tarafından üretici fiyat endeksindeki artış oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete uygun biçimde belirleniyor. Her beş yıldan sonraki kira yılında bu biçimde belirlenen kira bedeli, önceki fıkralarda yer alan ilkelere göre değiştirilebiliyor.
Yabancı para ile yapılan kira sözleşmelerinde zam
Sözleşmede kira bedeli yabancı para olarak kararlaştırılmışsa, 5 yıl geçmedikçe kira bedelinde değişiklik yapılamıyor. 5 yıl geçtikten sonra kira bedelinin belirlenmesinde, yabancı paranın değerindeki değişiklikler de göz önünde tutularak üçüncü fıkra hükmü uygulanıyor.