Endüstriyel metaller, fiyatların durgunluk endişeleri nedeniyle 2008 mali krizinden bu yana en kötü çeyreği yaşıyor. Küresel ekonominin sağlığı için gösterge kabul edilen bakırda ayı piyasası derinleşirken, yılın ilk çeyreğinde getiri şampiyonları arasında yer alan kalay 1980’lerden bu yana en kötü haftasını geride bıraktı. Alüminyum ve kurşun değer kaybediyor. Enerji ve tarım fiyatlarından daha kötü bir performans gösteren endüstriyel metal fiyatlarındaki düşüşün arkasında resesyon korkusu bulunuyor.
Metal piyasalarında COVID karantinaları sonrası iyimserlik, enfl asyon baskısı, arz endişesi, lojistik sorunları nedeniyle son 2 yıldır yaşanan yükseliş dalgası sert bir şekilde geri çekiliyor.
Çin'de COVID-19 tedbirleriyle bozulan metal piyasalarının ruh sağlığı Fed’in parasal sıkılaştırma hamlesiyle iyice kötüleşti. Bu ay faiz oranlarını 75 baz puan artıran Fed’in yüksek enfl asyonu kontrol altına alma çabalarının bir resesyona yol açma riski taşıması ve güçlü dolar baskısı metallere satış getiriyor. Fed’in faiz artırımlarının enerji ve gıdadan ziyade, keyfi harcamalar üzerinde çok daha hızlı bir etkiye sahip olması ve potansiyel olarak emlak, otomobil ve dayanıklı mallar gibi alanlarda metal talebini olumsuz etkilemesi fiyatları baskılıyor. Üreticilerin artan borçlanma maliyetleriyle karşı karşıya kalmasıyla birlikte, metallerde kullanımın büyük bir bölümünü oluşturan inşaat ve endüstriyel makineler gibi alanlarda talep için artan risklerin söz konusu olduğu belirtiliyor.
İnşaat demiri fiyatları 600 dolar seviyesinde
İnşaat demirinin ton fiyatı geçtiğimiz aylarda 900 doların üzerine çıkarken, son dönemde metallerde yaşanan fiyat düşüşüyle 600 dolara kadar geriledi. Demir fiyatları yüksek kura rağmen iç piyasada 12 bin lira civarında fiyatlanıyor.
LME, 2022’nin başından bu yana %11.2 düştü
Bunun yansıması olarak Londra Metal Borsası (LME) Endeksi, bu yılın başından bu yana 507 puan yani yüzde 11.27 düştü. Bloomberg Endüstriyel Metaller Spot Alt Endeksi bu çeyrekte yüzde 26 düşerek 2008 sonundan bu yana en büyük düşüşüne yöneldi. Metaller, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden arz ve ticari anlamda daha kötü etkilenen tarım ürünleri ve enerji gibi diğer emtialardan bile sert darbe aldı. Bloomberg Energy Spot Alt Endeksi mart ayının sonundan bu yana yüzde 10 artarken, tarım endeksi yüzde 9.7 düştü.
Çin, fiyatları desteklemek için yeterli değil
BOCI Global Commodities emtia stratejisi başkanı Amelia Xiao Fu, “Çin ikinci yarıda toparlansa bile, fiyatları tek başına yeni zirvelere çıkarması olası gözükmüyor. Diğer büyük ekonomiler resesyona doğru gidiyorsa, Çin de istisnai oranlarda büyüyemez” diyor.
Çin imalat faaliyeti şimdiden küçülüyor. S&P Global göstergeleri, Avrupa imalat üretiminin iki yıldır ilk kez daraldığını gösterirken, ABD üretimi 23 ayın en düşük seviyesini gördü.
BAKIR
16 ayın en düşük seviyesinde
Mart ayında tüm zamanların en yüksek seviyesini gören bakır piyasasında gerileme sürüyor. Bakır, geçen hafta Londra’da ton başına 8.122.50 dolarla 16 ayın en düşük seviyesini gördü ve son bir ayda yüzde 12’den fazla düşüşle son 30 yılın en büyük aylık kayıplarından birini verdi. Küresel ekonomi sağlığının önde gelen bir göstergesi olan bakır, ABD’de pound başına 3.7 dolara düşerek aşağı yönlü ivmesini sürdürdü. Faiz oranı artışları, küresel ekonomiyi durgunluğa sürükleyerek bu metal talebi yavaşlatabilir. Bakır, ağır endüstriyel makinelerden ileri elektroniklere kadar her şeyde kullanıldığından ekonomik aktivitedeki değişimlere karşı hassas.
KALAY
Zirvenin yarısına geriledi
Londra’da kalay vadeli işlemleri, ekonomik büyümenin yavaşlaması ve en çok tüketildiği Çin’deki Koronavirüs salgınlarının talebi azaltacağına dair korkuyla, Nisan 2021’den bu yana görülmeyen bir seviye olan ton başına 25.000 doların altına indi. Fiyatlar mart ayındaki zirvesinin yarısına geriledi. Son 1 ayda fiyatı düşüşü yüzde 30’a yaklaştı. Bu yılın başlarındaki rekor fiyatlar, madenleri yeni tedarik projelerine yatırım yapmaya teşvik etmişti. Dünyanın en büyük kalay üreticilerinden Malaysia Smelting, önümüzdeki birkaç yıl içinde üretimini yüzde 20 oranında artıracağını açıklayan en son şirketlerden biriydi. Tedarikin arttığı ortamda yaşanan resesyon telaşı kalayı sert vurdu.
ALÜMİNYUM
2.500 doların altını gördü
Talebin sessiz sakin bir hal alması ve artan üretim nedeniyle fiyatlar 2021 yılının Temmuz ayından bu yana en düşük seviye olan ton başına 2.500 doların altını gördü. Yavaşlayan küresel büyümeye ilişkin endişeler, yüksek enfl asyon seviyeleri ve hızla artan borçlanma maliyetleri, inşaat sektöründen, özellikle de kalıcı Koronavirüs salgınlarının ekonomik aktiviteyi vurmaya devam ettiği en büyük tüketici Çin’den gelen talebi düşürdü. Bunun da ötesinde, Çin’in aylık alüminyum üretimi, elektrik tüketimi kısıtlamalarının gevşetilmesiyle Mayıs ayında bir başka rekor seviyeye ulaştı.
ÇİNKO
Düşük stok nedeniyle sınırlı düştü
Fiyatlar 2022’nin başından bu yana yüzde 5 civarında geriledi. Fiyatların diğer metallere göre sınırlı düşmesinin nedeni ise stokun gerilemesi. LME’de üç ay vadeli fiyat 3.500 doların altında seyretmeye devam ediyor. Fakat üç ay vadelilerin üzerine nakit primi geçtiğimiz hafta 218 dolarla 2000 yılından bu yana en yüksek seviyeye çıktı. LME’de çinko stokları geçen hafta 79 bin 425 ton iken, geçen yıl bu rakam 258.000 ton civarıydı.