Okulların açılmasına sayılı günler kala öğrencilerin ev telaşı başlarken, kiralar da yükseldi. İstanbul’da 45 metrekare sadece bir odalı (1+0) dairenin kirası 45 bin liraya çıkarken, Maslak'ta eşyalı 2+1’ler 85 bin, Fulya'da 100 bin liraya kadar yükseldi. Ev sahiplerinin yeni gözdesinin öğrenciler olduğunu söyleyen Tüm Girişimci Emlak Müşavirleri Derneği (TÜGEM) Başkanı Hakan Akdoğan, bunun gerekçelerini şöyle açıkladı: “Nedeni yüksek kiraların ödenmesi. Çünkü iki-üç arkadaş bir evi paylaştıkları için genelde yüksek kiralara çok fazla itiraz etmiyorlar. Kendi aralarında kirayı bölüşüyorlar. Düzenli ödemelerinde de sıkıntı olmuyor.
Kısa dönemli oturuyorlar, o nedenle tahliye durumu yok. O nedenle öğrenciler, ev sahiplerinin yeni gözdeleri oldu.” Yeni eğitim-öğrenim döneminin başlayacak olması nedeniyle kampüslere yakın yerlerde kiralarda yüzde 10’luk bir artış göründüğünü söyleyen Akdoğan, “Beşiktaş, Kadıköy, Şişli, Sarıyer, Üsküdar gibi bölgelerde fiyat hareketliliği var. Şehir çeperlerinde olan üniversitelere yakın bölgelerde de kira hareketliliği söz konusu” diye konuştu.
Kiralar bir ayda yüzde 25 arttı
İstoç İşadamları Derneği Yönetim Kurulu Üyesi ve Gayrimenkul Danışmanı Şenay Araç Demir, yeni eğitim-öğretim döneminin başlayacak olmasıyla birlikte kira fiyatlarında yüzde 20-25 artış görüldüğünü, en fazla hareketliliğin İstanbul’da Şişli, Beşiktaş, Kağıthane, Sarıyer, Maslak bölgelerinde 1+1, 1+0, 1+1 mobilyalı kiralık dairlerde görüldüğüne işaret etti. Piyasada daire bulmanın da zor olduğuna işaret eden Demir, maddi durumu iyi olan velilerin çocukları için satılık ev almaya yöneldiğini açıkladı. Demir, “Satılık yer bulmak bile 1+1 piyasasını hareketlendirdi. Öğrenci bereketi dairelere yansıdı” dedi.
Maslak’ta 2+1 eşyalı 85 bin TL
Öğrenciler tarafından toplu ulaşıma yakın, yeni bina ve masrafsız dairelerin tercih edildiğini vurgulayan Şenay Araç Demir, “Örneğin Kağıthane’de, temmuz-ağustos arasında 1+1 daireler 13 bin liradan 17 bin liraya yükseldi. Mobilyalı daireler ise 25 bin TL ile 30 bin TL arasında kiralanmaya başladı. Bunlar yeni daireler” dedi. Maslak bölgesinde 1+0 dairelerin 20 bin TL ile 25 bin TL, eşyalı 1+1’lerin 50 bin TL’den kiralanmaya başladığının altını çizen Demir, “Yine Maslak bölgesinde 1+1 boş daireler 35 bin TL, 2+1 eşyalılar 75 bin TL ile 85 bin TL arasında kiralanıyor” bilgisini verdi
Fulya’da 3+1’ler 100 bin liraya çıkıyor
Şişli’de Fulya bölgesinde ise 1+1’lerin 15 bin TL, 2+1’lerin 22 bin TL’den kiralandığına işaret eden Şenay Araç Demir, “Yine bu bölgede 2+1’ler 45 bin TL ile 65 bin TL, 3+1’ler 75 bin TL ile 100 bin TL arasında kiralanmaktadır” diye konuştu. İstanbul’da en çok kiralık dairelerin, Maslak, Kağıthane, Beşiktaş, Beyoğlu, Nişantaşı, Sarıyer, Anadolu Yakası’nda ise Kadıköy, Bağdat Caddesi, Bostancı’da yeni site ve manzaralı evlerin her zaman yüksek değerden kiralandığına işaret eden Demir, istediği fiyattan kiralamak için bazı mülk sahiplerinin indirim yapmadığını ve 1-2 ay bekleyerek dairelerini kiraladığını sözlerine ekledi.
Özel yurtlar yıllık 320 bin liraya çıkıyor
EVA Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Cansel Turgut Yazıcı, büyük şehirlerde kiralık daire bulmanın sorun haline geldiğini, üniversite sınavlarının sonuçlanmasıyla öğrenciler tarafından tercih edilen şehirlerde kiralık konutlara da talebin artığını vurguladı. Yazıcı, şu değerlendirmelerde bulundu: “Öğrenci nüfusunun en yoğun olduğu illere baktığımızda büyük şehirlerin başı çektiğini görüyoruz. Özel yurt fiyatları çok değişkenlik gösterse de aylık 2 bin TL’den başlayarak yukarılara doğru çıkıyor. İstanbul'da özel yurt fiyatları yıllık 40 bin TL ile 320 bin TL arasında değişebiliyor. Kaç kişi kaldığınız, yurdun lokasyonu, olanakları fiyatlarda belirleyici etken.
Ankara ve İzmir de bu rakamlar yıllık 45 bin TL ile en yüksek 260 bin TL arasında değişiyor. Öğrenciler için barınmak artık büyük maliyet. Yurt alternatifleri sınırlı olduğu için eve yönelmek isteyen öğrenciler için kiralar çok yüksek. 1990’lı yıllarda öğrencilerin konaklama imkanları azdı. Bazı emekli veya yalnız yaşayanlar evlerinde bir odayı öğrencilere kiralardı, sanırım o modele doğru döneceğiz. Hem emekli için ek gelir olacak hem de öğrenciler için bir barınma alternatifi modeli olacak. Bir diğer yöntem de İstanbul’da binaların kullanılmayan çatı aralarını iskana açarak kat sakinlerinin buraları düzenlemesine izin vermek ve kiraya vermek olabilir. Bu yöntemde kira sorununa ciddi bir nefes alma sağlayacaktır.”
Kiraları acilen dondurulmalı, yabancıya ev kiralanması yasaklanmalı, yabancıların kira kontratları uzatılmamalı. Anadolu’daki istisnasız her yerde kiralık ev bulmak zorlaşıyor, maliyeti katlanıyor. Stok belli, nüfusun bu göçüne kesinlikle hazır değiliz ama zaten nasıl hazır olunurdu? Konut kiralamada arz ve talep dengesi hızla bozuluyor.
Anadolu’da şehir dışında konumlanan evlerin bile fiyatları minimumu ikiye hatta üçe katlandı. Yetkililerin gecikmeden yapması gereken bu konuda da bazı şeyler var, boş olan evlerin boş tutulmasını yasaklamak ve kiraya verilmesini sağlamak ve kira fiyatlarını dondurmak, yabancıya ev kiralanmasının yasaklanması.