Üniversitelerin yüz yüze eğitime başlamasıyla üniversitelerin şehirlere akını başladı. Milliyet'ten Ozan Ömer Kadüker'in haberine göre; uzaktan eğitim döneminde ev ve yurtları boşaltan öğrenciler, döndüklerinde aynı rakamlara ev bulamadı. İki üç katı artan ücretleri kabul etseler bile özellikle üniversitelere yakın semtlerde kiralık ev ya da yurt bulmak mümkün değil.
Bütçenin 1000 TL olarak belirleyerek başta emlakçılar ile yurtların siteleri incelendi. Ulaşımın kolaylığı ve birçok üniversiteye yakın olması sebebiyle Şişli, Kağıthane Bölgesi’nde evler değerlendirildi.
Fakat 1000 TL’ye merkezi hiçbir yerde ev bulunmadığı için bütçe 1500 TL’ye çıkartılarak emlakçılara durum soruldu. Çoğunda kiralık daire yoktu, vitrinleri bomboştu. Telefon numarası verilmesine rağmen 3 gün geçmesine rağmen emlakçıların hiçbiri dönüş yapmadı. Belirlenen ücretin üstüne çıkmak zorunda kalarak ve uzun uğraşlar sonucunda birkaç emlakçıda kiralık daire bulabildim. Fakat bulunan 1+0, 1+1 gibi çok küçük daireler. Üstelik girişin birkaç kat altında, kot 2-3 olarak adlandırılan ve güneş almayan yerler. Emlakçılar biraz daha iyi bir evde oturmak için 2500 TL’yi gözden çıkarılması gerektiğini dile getirdi.
Bir ilanda ise tek kişilik odalarında yer bulunduğu belirtildi. Çağlayan’da bulunan pansiyonun tek kişilik odasında pencere ve havalandırma bulunmuyor. Yatak ve bir dolap zor sığdırılmış. Bu odanın fiyatı 850 TL. Görevli eğer cam ve TV isteniyorsa da ücretin 1150 TL’ye çıkacağını belirtti. Aynı pansiyonda 12 kişiliğe kadar odalar da var fakat hepsi dolu. Kalan kişiler ise öğrenciler, çalışanlar, bir kısmı ise yabancı uyruklu. Banyo ve tuvalet ortak kullanım fakat banyonun sıvaları dökülmüş ve çok pisti.
Bir elektrik panosunun üzerinde ‘Öğrenciye, bekara kalacak yer’ ilanıyla yer alıyordu ikinci apart ise ulaşım açısından çok ters bir yerdeydi. Apartmanın girişinde bir tekstil atölyesi ve çay ocağı bulunuyordu. Giren, çıkanı kontrol edilemezdi ek olarak da hiç temiz değildi.
Mezar gibi oda, 900 TL
Çağlayan’da bir başka apart incelemeye alındı. Tek kişilik odasında sadece bir yatak ve dolap bulunuyordu. Havalandırması var denilen oda çok küçük bir pencereye sahip ve yan binanın duvarına sadece 10 santim uzaklıkta. Bu nedenle hava akışı olmuyor. Aynı apartta 2, 4, 6 kişilik seçenekler de var. Ranzalı sistemde yapılan odalarda öğrencilerin yanı sıra çalışanlar da kalıyor. Üçüncü yurttaki tek kişilik odaya ise koridora açılan bir menfezden hava akışı sağlanıyordu. Bu apartlarda ücretli bir şekilde çamaşır, ütü, ortak mutfak gibi imkânlar da bulunuyor. Tüm bu olumsuzluklara rağmen aylık 900 lira olan odaların çoğu dolu. Yer bulmak isteniyorsa acele edilmesi konusunda uyarı yapıldı.
Diğer şehirler de pahalı
Türkiye genelinde hem yurt fiyatları hem de kiralar yükseldi. Son bir senede öğrencilerin yoğun yaşadığı illerde kiralarda yüzde 20 ile 50 arasında artışlar yaşanırken yurt fiyatları ise en az yüzde 20 zamlandı. Ankara’da ve İzmir’de özel yurt ücretleri 18 bin TL’den 35 bin TL’ye; Eskişehir’de 17 bin TL’den 30 bin TL’ye, Çanakkale’de 16 bin TL’den 25 bin TL’ye; Antalya’da ise 18 bin TL’den 35 bin TL’ye kadar değişiyor. Kiralık ev fiyatları ise öğrencilerin yoğun yaşadığı bölgelerde İstanbul’da 1500 TL’den 5000 TL’ye, Ankara’da 1.500 TL’den 2 bin 500 TL’ye, İzmir’de 1.200 TL’den 2 bin 500 TL’ye; Eskişehir’de 850 TL’den 1.200 TL’ye; Çanakkale’de 700 TL’den 1.300 TL’ye; Antalya’da 1.200 TL’den 2.000 TL’ye çıkıyor.
İlana bile çıkmıyorlar
Emlakçılar son dönemde kiralık daire piyasasında çok hareketlilik yaşandığını söyleyerek bunun en önemli nedenlerini ise pandemi nedeniyle duran inşaatlar, öğrencilerin boşalttığı evlere yabancıların yerleşmesi olarak dile getirdi. Kiralık daire talep edenlerin numaralarını sıraya koyup, aynı gün içinde evi veriyorlar. Bazı kiracılar evi bile görmeden emlakçıların hesabına peşinat veriyor. Konuyla ilgili görüştüğüm emlakçılar şunları söyledi:
Yunus Aydın: "2013’ten beri Mecidiyeköy’de emlakçıyım böyle bir durum görmedim. Öğrenciler geçen yıl çıkınca yabancı müşterilerle doldurduk evleri. Bu yıl öğrenciler geri geldi ama şimdi ev bulamıyorlar. Bulanlar da iki kat para vermek zorunda."
İsmail Taşpınar: "İki yıldır yeni yapı yapılmıyor. Yeni evler yapıldıkça rayına oturur ama yine de o kadar düşmez. Kiralar şu an pahalı olduğu için öğrenciler apart tarzı yerler kiralayıp idareten kalıyorlar."
Memduh Alkoyun: "Yabancılar kalabalık kalmayı kabul ettikleri için 1000 TL’lik yere 2000 TL verebiliyorlar. İzzetepaşa’da 1000 TL’lik ev 2000 TL oldu. Geçen haftadan beri gelen her daire gitti. Hiç ilana bile çıkmıyoruz, vitrinlerimiz boş."
Coşkun Kaleli: "Yabancıların yoğun talebinden dolayı yerlilere cevap veremiyoruz. Mal sahiplerinin de işine geliyor. Öğrenciler boşta kaldı, emlak piyasası fırladı. 2000 TL’lik daireler 4000 TL oldu. Eşyalılar 5000 TL’ye kadar çıktı."