Çevre ve Şehircilik Bakanlığı deprem hasar tespit çalışmaları sonucunda 30 Kasımda yaşanan depremde 506 acil yıkılacak ağır hasarlı bina, 511 orta hasarlı bina tespit etti.
Ağır hasarlı daire sayısı 4.239 olarak tespit edilirken, orta hasarlı 6.929 daire tespit edildi.
Ağır hasarlı binalar için devletin çok iyi teşvikleri bulunuyor. İlk etapta taşınma ve eşya desteği sağlandı. Bayraklı Şehir Hastanesi’nin yanında yapılacak olan deprem konutlarından binası ağır hasar gören vatandaşa maliyetinin yüzde 40’ı fiyatına, 2 yıl ödemesiz, 18 yıl vadeli 2+1 konutlar verilecek.
Yıkılan binaların yerine ise TOKİ tarafından yeni binalar yapılacak.
Orta hasarlı binalar için durum tam bir muallak.
Orta hasarlı binaların taşıyıcı sistemleri olan kolon ve kirişler zarar gördüğü için vatandaş haklı olarak o evde oturmak istemiyor.
Evi orta hasarlı olan çoğu kişi ya başka bir eve taşındı, ya da akrabalarında/yakınlarında kalıyor.
Orta hasarlılar sadece taşınma desteği alıyor. Bunun dışındaki desteklerden faydalanamıyor
Riskli Yapıların Dönüştürülmesi ile ilgili 6306 sayılı kanun kapsamında bu binalar dönüşüme girip 18 ay kira desteği, düşük faizli kredi vb. bazı teşviklerden faydalanabiliyor.
Ancak kat maliklerinin anlaşması, riskli yapı analizinin yapılması, müteahhit ile anlaşılması, inşaatın başlayıp bitmesi çok uzun bir süreç.
Bu arada bu vatandaşlar ne yapacak? Önümüzde soğuk bir kış ayı var.
Devletin ağır hasarlı binalar için sağladığı bazı destekleri orta hasarlılar için de sağlaması gerekiyor. En azından vatandaş binasını dönüştürene kadar barınma konusunda destek sağlanabilir.
Vatandaş da bir an önce riskli yapı tespiti yaptırarak 5-10 metrekarenin hesabını yapmadan hızlı bir şekilde inşaata başlaması lazım.
Yıkılacak binalar yeni imar yönetmeliğine göre yeniden yapıldığında emsal kaybı oluşuyor. İmar Yönetmeliğine geçici bir madde eklenerek riskli yapıların dönüşümünde emsal ve kat kaybının önüne geçilmesi gerekiyor.
Ayrıca teknik olarak otopark yapmak mümkün olmadığından kentsel dönüşümün sekteye uğramaması için yıl sonunda yürürlüğe girecek olan otopark yönetmeliğinden de muaf tutulması gerekiyor.