Çevre ve Şehircilik bakanımızın açıkladığı konut kampanyası benim için tam bir hayal kırıklığı oldu. Bakanlığın sadece vitrinde kaldığı, bütün yükün müteahhitlere yıkıldığı bu kampanya sektörü sırtına binmeye çalışmaktan başka bir şey değildir.
İnşaat firmaları zaten son 1 yılda inşaat malzemelerine gelen yüzde 100’e yakın zammı fiyatlara yansıtmadığı için kar marjını büyük oranda düşürdü.
Yüzde 10 indirim yapan, peşinatı yüzde 10’a düşüren, 0.98 faizle kredi veren ve dövizdeki kur zararını karşılayacak olan müteahhitler değil karsız, zararına satış yapar.
Birçok meslektaşımız kredi çekerek inşaatını tamamlamaya çalışıyor. Yüzde 2 ile kredi çeken ama 0.98 ile satış yapan inşaat firması nasıl ayakta dursun.
z sermayesi olan inşaatçılar ise inşaat yapıp zarar edeceğine parasını vadeli banka hesabına yatırmayı tercih edecektir. Bu durum da sektörün sonunu getirir.
***
Açıklanan kampanya kesinlikle sektörü kurtarmaya yönelik bir hamle değildir. İstanbul firmaları zaten balon fiyatlarla satış yaptığından belki bu kampanyayı yürütebilir ancak bu kampanyaya katılacak gücü bulunmayan yerel firmalar hiçbir şekilde faydalanmayacaktır. Hatta müşteriler ödeme kolaylığı sağlayan büyük projelere yöneleceğinden yerel firmaların aleyhine olacaktır.
İzmir firmaları reel fiyatlar üzerinden satış yaptığı için bu kampanyayı hayata geçirdiğinde zararına satış yapmak zorunda kalacak.
Türkiye’de faaliyet gösteren inşaat firmalarının yüzde 80’inden fazlasının kendi bünyesinde 0.98 faizle 120 ay vadeli kredi imkanı sunacak finansal gücü yok.
Birçok firma sat-yap modeliyle çalışıyor. Bu firmaları görmezden gelemeyiz. Bu firmaları kurtaracak çözümler üretilmeli.
***
Faiz ortalamasının yüzde 2’yi geçtiği bu piyasa şartlarında inşaat firmalarından çok fazla fedakarlık bekleniyor.
İnşaatçılar fedakarlık yapmaya hazır ancak devlet de fedakarlık yapmalı, bankalar da fedakarlık yapmalı.
Bankalar çok yüksek faiz oranlarıyla karlarını katlarken, devlet inşaat firmalarından eksiksiz bir şekilde vergi toplamaya devam ederken inşaat firmalarına ‘bütün yükü siz üstlenin’ demek hiç adil değil.
Bankalar sürekli faiz artırırken, inşaatçıların kar marjları sürekli düşüyor. Müteahhitler 15 temmuz darbe girişiminin ardından yaşanan sıkıntılı süreçte fedakarlık yaptı, müteahhitler yükselen inşaat maliyetlerini fiyatlarına yansıtmayarak fedakarlık yaptı. Müteahhitler sürekli fedakarlık yapıyor. Peki bankalar bu ülke için ne zaman fedakarlık yapacak? Ne zaman yüksek karlarından vazgeçecek? Eğer bir fedakarlık yapılacaksa bunu ilk bankalar yapmalı.
Bu piyasada fırsatçılık yapan bankaların devlet tarafından tespit edilip kara listeye alınması gerekiyor.
***
Seçim öncesinde 0.98 faiz kampanyası yapan devlet bankaları faiz oranlarını seçimden bu yana neredeyse 2 kat artırdı. Dövizden dolayı ithal inşaat malzemelerindeki maliyet neredeyse 2 kat arttı.
Sektörümüz tüm bu sıkıntıların giderilmesi için devletten yardım eli beklerken daha çok yük bindiriliyor.