2018 ve 2019 yıllarında dibi gören inşaat sektörü 2020’nin haziran ve temmuz ayında en parlak günlerini yaşadı.
Kredi oranlarının artması ile azalan konut satışları, kamu bankalarının konut kredisi faizlerini 0,64 seviyesine indirmesi ile zirve yaptı ve stoklar tamamen tükendi.
Faiz indiriminin olumlu etkisi çok fazla olsa da sektöre olumsuz anlamda yansımaları oldu.
Faiz indiriminin ardından suni bir fiyat ve talep artışı oluştu.
Birçok kişi panik haliyle gayrimenkul aldı. Ne fiyatı ne de gayrimenkulün avantajlarını/dezavantajlarını inceleyebilme fırsatı olmadı.
‘Tarihin en düşük konut kredisi’ni duyan gayrimenkul ve satış ofislerine koştu.
Sektörde arz-talep dengesi yerle bir oldu.
İnşaat şirketleri 1 günde 1 aylık ciro hedefini yakaladı.
İnşaat şirketlerinin elindeki stoklar tükenince yatırımcılar ellerindeki gayrimenkulleri fahiş fiyatlarla satışa sundu. Bazı yerlerde fiyatlar 1 yılda yüzde 100 arttı.
***
Kamu bankaları geçtiğimiz hafta itibariyle konut kredisinde 0,64 faiz kampanyasını sonlandırarak oranlarını hem sıfır hem de ikinci el konut için yüzde 0,87’ye çıkardı.
Faizlerin yükselmesi ile beraber konuta talep azalacak ama talep dengesi de oluşacak.
İnşaat sektöründe ekonomik krizlerin ve sürdürülebilir olmayan teşviklerin etkisiyle son 2 yıldır hem fiyat hem de talepte ciddi bir istikrarsızlık var.
İnşaat maliyetlerindeki zamların fiyatlara yansıtılamaması, faiz indirimi sonrası fahiş fiyat artışları sektörde fiyat oluşumunu engelledi.
Faiz artışı sonrası artan fiyatlar geri gelmeyecektir.
Yeni inşaatların başlaması ile beraber inşaat maliyetlerindeki artışın fiyatlara yansımasını tam olarak göreceğiz.
***
Konut kredisi faizlerinin yükselmesi ile birlikte oluşan suni talep de ortadan kalkmış oldu.
Bu saatten sonra sektör kendini dengelemeye başlayacak.
Fiyatlar müteahhitin nakit ihtiyacı veya talepteki ani artışa göre değil maliyet ve kar marjına göre hesaplanacak.
Yeni yapılan konutları düşük faiz fırsatını kaçırmak istemeyen yatırımcılar değil gerçek kullanıcılar ve gayrimenkulü güvenli liman olarak gören yatırımcılar satın alacak.
Fiyat ve talep dengesinin oluşması ile beraber inşaat sektörü daha emin adımlarla büyümesini sürdürecek.