Van’ın Erciş ilçesine TOKİ tarafından inşa edilen yeni ticaret merkezi, tamamlandığında, şehrin ekonomik anlamda canlanmasına önemli bir katkı sağlayacak. Geleneksel mimari tarzda tasarlanan merkezde toplanacak olan dükkan ve ofisler sayesinde, yaşanan deprem sonrasında aksayan şehrin ekonomik akışı yeniden hareketlenecek.
Şehirler sürekli gelişen dinamik mekanlardır. Yapılar, sosyal ve ticari yaşam alanları günün ihtiyaçlarına yanıt verebilmeleri için değişime uğrarlar. Van Erciş’te yürütülen Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Projesi, şehrin yeni fırsatlardan yararlanabilmesi için benzer bir yenilenmeyi öngörüyor. Kurulması planlanan ticaret merkezi, kentin ticaret hayatına sağlayacağı büyük katkının yanı sıra, şehir insanı için yeni bir sosyal yaşam alanı yaratacak. 408 adet dükkan ve 48 adet ofisin yer alacağı ticaret merkezinin toplam inşaat alanı yaklaşık 33 bin metrekareyi kapsıyor. Mevcut caminin etrafına kurulacak çarşı niteliğindeki yapının etrafında dört adet konak yer alacak. Ticaret merkezinin zemin katları dükkanlara ayrılırken, üst katları ofis olarak kullanılacak. 500 araçlık kapalı otoparkı ile ziyaretçilere park kolaylığı sağlayacak olan merkez, mimarisiyle de farklılaşıyor. Yerel mimari çizgiden ilham alınarak tasarlanan ticaret merkezinde yöresel mimari yapı elemanlarından da yararlanılıyor. Van Erciş depreminden sonra şehir merkezindeki dükkanların ve ticari yapıların büyük bir kısmı yıkılmıştı veya ciddi zarar görerek kullanılamaz hale gelmişti. Afetin ardından, arsa sahipleri ve esnaf tarafından günlük normal yaşama hızlıca dönülmesi amacıyla ise derme çatma diye nitelendirilebilecek tarzda modüller inşa edilmişti. TOKİ, bu yapılaşmanın olumsuz etkilerini ortadan kaldırmak ve kente hem ticari hem de estetik anlamda katkıda bulunacak yeni bir ticaret odağı oluşturmak için başlattığı Kentsel Dönüşüm Projesi kapsamında Erciş Ticaret Merkezi’ni inşa ediyor.
BEDESTEN TARZI İÇ AVLULU
MİMARİ Projeye başlanmadan önce yerinde yapılan alan çalışmalarında bölge esnafı ve ticaret odasıyla da görüşmeler yapılarak kısa ve uzun vadeli beklentileri hakkında bilgi edinildi. İlk tespitler, görüşülen hemen herkesin beklentisinin alanda AVM tarzında bir yapı inşa edilmesi yönünde oldu. Zira, 3060 metrekare aralığında yüzlerce dükkan ihtiyacı vardı. Uzmanlar, bu görüşlerin oluşmasında son yıllarda gerçekleştirilen benzer örneklerin bu yönde olmasının etkisi olduğunu belirtiyor. Ancak tamamlanan ön çalışmalar sonrasında ortaya çıkan bedesten tarzı iç avlulu mimari yapı tüm paydaşlar tarafından benimsendi ve devam eden süreçte uygulama projeleri üzerinde yaklaşık bir yıl çalışıldıktan sonra uygulanması için harekete geçildi.
KENTSEL DÖNÜŞÜMLE ÇEVRE VE MİMARİDE YENİ FIRSATLAR
Yapılan çalışma ile mevcut yapılaşma içinde kalan bir alan düzenlenecek. TOKİ, Kentsel Dönüşüm Projelerini yeni ve sürdürülebilir yaklaşımlar oluşturmak için büyük bir fırsat olarak görüyor. Zira, bu tür projeler doğru hazırlandığında kentlerin uzun vadeli gelişimi için bir model oluşturabiliyor. Tamamlandığında proje ile uzun vadede daha kaliteli bir çevre oluşturulması hedefleniyor. Az nüfuslu bir şehir olan Erciş’te gerçekleştirilecek olan projenin benzer Kentsel Dönüşüm çalışmalarına örnek olması da bekleniyor.
ESTETİK VE SOSYAL İHTİYAÇLARI KARŞILAMA
KABİLİYETİ Şehirdeki ticari faaliyetleri afet öncesi döneme hızlıca döndürmek için gerekli olan çözümü esnafın kendi imkânları ile oluşturduğunu vurgulayan proje müellifi Aktar Mimarlık’tan Edibali Aktar, “Üzerinde iyice düşünülmüş bir proje ile tüm muhataplar için estetik, sürdürülebilir ve bulunduğu bölgeye değer katan bir sonuç pekâlâ elde edilebilir. ‘Bir yapı, bulunduğu bölgeye nasıl değer katabilir?’ sorusunun cevabı çok uzun olmakla birlikte, insanların estetik ve sosyal ihtiyaçlarını karşılama kabiliyetiyle doğru orantılıdır demek yanlış olmaz. Proje, tamamen bu iki unsur üzerine kurgulanmıştır” açıklamasını paylaştı.
“MİMARİ BİRİKİMİMİZ GÜNÜMÜZ DÜNYASI İÇİN GÜNCELLENMELİ”
Yerel mimari uygulama konusunda Türkiye’de halen eksikler bulunduğunu belirten Aktar, buna karşın Türk insanının inşa etme alanındaki teknik bilgisinin ve hızının tüm dünyada kabul gördüğünü söyledi. Ticaret merkezi projesindeki gibi gelecekteki yapılaşmaya yön verebilecek örnekleri sunmak gerektiğini belirten Aktar, “Son 50 yılda modern yapı teknikleri ile o kadar ilgilendik ki yeni jenerasyonlar eski yapı çözümlerini unuttu. Sadece yeni bir yapım tekniğini pazarlamak için önerilen yapı türleri ve formları, eski formların artık geçerli olmadığı gibi düşüncenin oluşmasına neden oldu. Bu şekilde toplumsal hafıza kayboldu. Kentsel Dönüşüm Projeleri fırsata dönüştürülerek tarihten gelen mimari birikimimiz, günümüz dünyası için güncellenmeli ve uyarlanmalıdır. Doğru bir çözüm, gelecekte insanları benzer çözümlere yönlendirir ve bu da zamanla daha kaliteli bir çevre oluşmasını sağlar. Kentsel Dönüşüm ve gelişim projelerinin diğer projelerden en büyük farkı, doğru bir proje ile toplumsal eğilimi, yatırımcı eğilimini, daha kaliteli bir çevre oluşturmaya yöneltebilmenizdir. Çünkü günümüz dünyasında bu tür projeler haricinde böyle kapsamlı ve büyük bir değişimden söz etmek mümkün değildir” dedi.