Deprem riski altındaki Türkiye’de kentsel dönüşüm seferberliği kapsamında kamu birçok proje hayata geçirirken, konutların hızla dönüşmesi için vatandaşın da sorumluluk üstlenmei gerekli.
Bu kapsamda vatandaşlara, kendi evini dönüştürmesi durumunda kira yardımı, faiz desteği, vergi, harç ve ücret muafiyeti imkanları sunuluyor. Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum da geçtiğimiz günlerde kentsel dönüşüm kredisinin üst limitinin 125 bin TL'den 200 bin TL'ye yükseltileceğini belirtmişti.
Risk ve tahliye şart
6306 sayılı kanun yani kamuoyunda bilindiği adıyla kentsel dönüşüm yasası kapsamında, konutunu veya iş yerini kendi imkanları ile dönüştürmek isteyen vatandaşların, bankalardan kullanacakları kredilere Çevre ve Şehircilik Bakanlığı faiz desteği sağlıyor. Söz konusu destekten yararalanılabilmesi için gayrimenkulün riskli alanda yer alması veya riskli yapı olduğunun teknik raporlarla tespit edilmiş olması gerekli. Ayrıca bina anlaşma ile boşaltılmış olmalı.
Kiracı da çekebilir
Krediden; konutlarını yeniden inşa etmek isteyen hak sahipleri, riskli yapılarda en az 1 yıl oturan kiracı veya sınırlı ayni hak sahipleri, konutu riskli yapı olarak belirlenen ve farklı bir konut almak isteyen malikler faydalanabiliyor. Faiz destekli kredi tutarı şu an için en fazla 125 bin TL olarak belirlendi. Birden fazla bağımsız bölüme sahip olan hak sahipleri her bir bağımsız bölüm için 125 bin TL'yi geçmemek şartıyla toplamda en fazla 625 bin TL kredi çekebiliyor.
46 bin lira cepte
Krediye bakanlık 0.40 (400 baz) puana kadar destek sağlıyor. Desteğin miktarı binanın enerji verimliliğine göre de değişiklik gösterebiliyor. Örneğin, anlaşmalı banka aylık yüzde 1.65 faiz oranıyla dönüşüm kredisi veriyorsa, bakanlığın desteğiyle bu oran yüzde 1.25’e düşüyor. Böylece aylık taksit 2 bin 399 TL'den 2 bin 16 TL'ye, toplam maliyet ise 287 bin 897 TL'den 242 bin TL'ye düşüyor. Yaklaşık 46 bin TL destek veriliyor.
Anapara ödemesiz dönem alternatifi
Faiz destekli konut kredileri için vade en çok 10 yıl, bireysel işyeri kredilerinde ise 7 yıl şeklinde yapılıyor. Kredi alanlar, ödemelerini eşit taksitli ödeyebildiği gibi ödemesiz dönem imkanı da sağlanıyor. Konut edindirme kredilerinde 12 ay, yapım kredilerinde ise 24 ay sadece faiz ödemeli dönem mevcut. İş yerlerinde edindirme kredilerinde 12 ay, yapım kredilerinde ise 24 ay sadece faiz ödemeli dönem mevcut. Bakanlık, 50 bin TL'ye kadar bina güçlendirme kredisi de sağlıyor.
Kentsel dönüşüm kredisi başvurusu
Hak sahipleri binalarının risk tespiti için,
- Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş kuruluşlara başvuruda bulunacak.
- Yetkili kuruluştan sağlanan riskli yapı tespit raporu ile dönüşüm kararı verilir.
- Hak sahiplerince müteahhit firma belirlenir ve firma arasında yapım sözleşmesi imzalanır.
- Hak sahipleri tahliye sonrasında 1 yıl içinde bankalara kentsel dönüşüm kredisi başvurusu yapar.
- Hak sahipleri tarafından geri ödemesi yapılmayan krediler için faiz desteği ödemeleri durdurulur.
17 banka anlaşmalı
Faiz destekli kredi 17 bankadan alınabiliyor. Bu bankalar şu şekilde:
Akbank, Albaraka Türk, Alternatifbank, DenizBank, QNB Finansbank, Garanti BBVA, Halkbank, ING Bank, Kuveyttürk, TEB, Emlak Katılım, Türkiye Finans, Türkiye İş Bankası, Şekerbank, VakıfBank, Yapı Kredi, Ziraat Bankası. Faiz desteği verilebilmesi için tahliye tarihinden itibaren 1 yıl içinde bankaya başvurulmuş olması gerekiyor.
Biri seçilecek
Bakanlık, kredide faiz desteğinin yanı sıra kira yardımı dasağlıyor. Kira yardımı şehirlere göre 750 ile 1.150 TL arasında değişiklik gösteriyor. Kira yardımı alan kişiler faiz desteğinden faydalanamıyor. İkisinden birinin seçilmesi gerekmekte.