Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, Türk müteahhitlik firmalarının çalışmalarıyla ilgili konuştu.
İYİ Parti Eskişehir Milletvekili Arslan Kabukcuoğlu’nun Meclis Başkanlığı’na verdiği önergeye cevap veren Pekcan, şu ifadelerini kullandı: “Yurtdışında proje üstlenen müteahhitlik firmalarımızın sayısı yaklaşık olarak 2 bin 200’dür. Bu sayı, proje üstlenen küçük ve büyük ölçekteki tüm firmaları içermekte olup yurt dışında yıllar itibariyle düzenli bir şekilde büyük ölçekli projeler üstlenen firma sayısı daha azdır. Bu kapsamda, kümülatif olarak 100 milyon dolar üzerinde proje bedeline sahip firma sayısı yaklaşık 500 iken, kümülatif olarak 500 milyon dolar üzerinde toplam proje bedeline sahip olan firma sayısı ise yaklaşık 150’dir. Bu durum, esasen küçük ölçekli bazı müteahhitlik firmalarının özellikle yakın coğrafyada düşük bedelli veya tek seferlik yurt dışı projesi üstlendiğinin ve düzenli bir şekilde proje üstlenen kurumsal firma sayısının da dünya örneklerinde olduğu üzere daha az olduğunu göstermektedir.”
ORTALAMA BEDEL
Firmaların özellikle son dönemde katma değeri yüksek, büyük ölçekli inşaat projeleri üstlenme kabiliyetine eriştiklerinden bahseden Pekcan, “2019 ve 2020 yılında yurt dışında üstlenilen projelerin ortalama proje bedeli sırasıyla 38 milyon dolar ve 47 milyon dolar seviyesinde gerçekleşmiştir. Ortalama proje bedelinde görülen son 17 yıllık dönemdeki artış, müteahhitlerimizin havalimanı, metro, endüstriyel tesisler, doğalgaz-petrol rafinerileri, otoyol ve enerji santralleri gibi büyük ölçekli ve katma değeri daha yüksek projeleri üstlenmelerinden kaynaklanmaktadır. Bununla birlikte, ortalama proje bedelinin düşük seyrettiği yıllarda düşüşün nedeni, firmalarımızın kriz döneminde küçük projeler dahil her türlü projeyi gerçekleştirmeye çalışmalarından kaynaklanmaktadır” dedi.
BDT YÜZDE 46.4
Bakan Pekcan, “Türk müteahhitleri tarafından üstlenilen projelerin 2021 yılı Ocak sonu itibariyle bölgesel dağılımı; Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) yüzde 46.4 (194,7 milyar dolar), Ortadoğu yüzde 25.8 (108.2 milyar dolar), Afrika yüzde 16.9 (71.2 milyar dolar - Sahra-altı Afrika yüzde 4.6 Kuzey Afrika yüzde 12.3), Avrupa ve Amerika yüzde 7.9 (33.2 milyar dolar), Asya Pasifik Bölgesi yüzde 3’tür (12.8 milyar dolar). Yurtdışı Müteahhitlik Hizmetleri Sektörü, ödemeler dengesi içerisinde, sadece inşaat kalemi altında değil; lojistik, işçi gelirleri ve ihracat kalemleri altında da ülkemize ciddi gelir kaynakları yaratmaktadır” açıklamasında bulundu.
‘GELİRİN ARTMASINI SAĞLIYOR’
Yıllar itibarıyla yurt dışında hayata geçirilen proje bedelinin artmasının, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) kayıtlarına göre müteahhitlik açısından hizmet ihracatı gelirinin artmasını sağladığından bahseden Ruhsar Pekcan, “Bununla birlikte, yurtdışında proje üstlenen firmalarımızın üstlendikleri projelerin bedellerinin tamamının gelir olarak değerlendirilmemesi gerekmektedir. Ayrıca, firmalarımızın yurtdışı projelerden elde etmiş olduğu gelirlerin tamamını ülkeye getirme gibi bir yasal zorunluluğu bulunmamaktadır” diye konuştu.