EVA Gayrimenkul Değerleme Yöneticisi Serkan Bal, Ocak ayında İstanbul genelinde aidat artışlarının ortalaması yaklaşık %40 olduğunu belirterek, “Temmuz ayında asgari ücrete uygulanan zam ile birlikte aidatlar markalı konut projelerinde %65-%80, geniş peyzaj alanı, havuz alanları, açık kapalı otoparkı bulunan sitelerde %50, az konutlu yapılarda ve tekil binalarda açık/kapalı otoparkı ve peyzaj alanı bulunan binaların aidatlarındaki artışlarında yaklaşık %40 seviyelerinde arttı. Yalnızca tekil binalarda apartman görevlisi bulunan, güvenlik vb. çalışan personeli bulunmayan yapılarda ise artış oranı ortalama %25-%30 aralığında“ dedi.
Rakamların Ocak ayını kapsadığı ve Mart, Nisan aylarında gerçekleştirilen ara zamların dahil olmadığının altını çizen Bal, “Ocak ayında uygulanan artışlar daha çok asgari ücret zammına ve enflasyon oranına odaklı gerçekleşmişti. Ortak alan vb. giderlerdeki maliyetlerin Mart aylarında daha da fazla artış göstermesi site ve apartman yönetimlerini zor durumda bıraktı. Buna istinaden harcama kalemlerini maliklere sunarak ara zam uygulayan apartman ve site yönetimlerinin sayısı oldukça fazla. Ekonominin tam olarak düzeldiğinde artış oranları daha makul seviyelerde olabilecektir. Özellikle 2021 Kasım-Aralık aylarındaki maliyetler ile 2022 Mart-Nisan ayındaki maliyetler arasındaki farklar apartman ve site yönetimlerine maddi açıdan zor zamanlar yaşattı.
Aidatlar Temmuz ayında ortalama % 30-80 oranında arttı
İstanbul, Ankara, İzmir illeri olarak aidatları değerlendirdiğimizde 2022 Ocak ayı içerisinde uygulanan zamlara ilave olarak Temmuz ayında ortalama %30-%37 oranları aralığında artışlar gerçekleşti. Bazı markalı projeler ve ilçeler özelinde artış oranlarının %65-%80 rakamlarına çıktığı görülmektedir.
İstanbul’da en yüksek rakam 1.800 TL ile Beşiktaş’ta
İstanbul’da 100 metrekarelik daire başına ödenen ortalama aylık aidat tutarında en yüksek rakam 1.800 TL ile Beşiktaş’ta görülürken, onu 1.450 TL ile Şişli, 1.440 TL ile Sarıyer, 1.250 TL ile Ataşehir ve 1.200 TL ile Kadıköy takip ediyor. Söz konusu rakamın en düşük olduğu ilçeler ise sırasıyla 350 TL ile Çatalca, 425 TL ile Arnavutköy, 450 TL ile Sultanbeyli, 500 TL ile Silivri ve Sultangazi takip ediyor. En yüksek artış oranı Beykoz, Üsküdar ve Sarıyer ilçeleri olurken, bunun nedeni ise Üsküdar, Beykoz, Sarıyer ilçelerinde müstakil villa kullanımına uygun çok sayıda site bulunması ve bu sitelerdeki ortak alan maliyetlerinin hızlı artış göstermesinden kaynaklanmaktadır.
Ankara’da ödenen ortalama aylık aidat tutarı 650 TL
Ankara’da Çankaya ilçesinde 100 metrekarelik daire başına ödenen ortalama aylık aidat tutarı 650 TL, Gölbaşı’n da 500 TL, Yenimahalle 360 TL, Etimesgut 320 TL olarak devam ediyor. Tekil konut binası olup apartman görevlisi bulunmayan, ortak alan giderleri az olan eski apartman binalarında ise Ankara genelinde aidat ortalaması 100 TL bandında. Markalı konut projelerinde aidatlar 1.500 - 3.500 TL arasında değişiyor. Lüks site olup konut sayısı az ise daire başına ödenen ait tutarları/maliyetleri daha da artmaktadır.
İzmir’de aylık aidat tutarı 700 TL
İzmir’de Karşıyaka ilçesinde ise 100 metrekarelik daire başına ödenen ortalama aylık aidat tutarı 700 TL, Bayraklı ve Bornova’da 675 TL. Tekil konut binası olup apartman görevlisi bulunmayan, ortak alan giderleri az olan eski apartman binalarında ise İzmir genelinde aidat ortalamasının 150 TL bandında olduğunu görüyoruz. Çeşme ilçesinde yazlık lüks site özelliğindeki projelerdeki aidatları ise 1.750 -3.000 TL aralığında değişiklik gösteriyor.” şeklinde konuştu.
Yönetimlere ve kat maliklerine tasarruf yolları hakkında da bilgiler veren Bal, şöyle devam etti:
“Yönetimlerin alabildiği en verimli önlemlerden biri ortak alan giderlerini minimuma düşürmeye çalışması. Yüksek enerji tüketen aydınlatmalar, dışarıdan alınan ortak alan hizmetlerinin sayılarının azaltılması, peyzaj giderlerinin düşürülmesi gibi önlemler öncelikli olarak ortaya çıkıyor. Site ve apartman sakinleri ise yönetim toplantılarına, genel kurullara kesinlikle katılım sağlanmalı. Özellikle toplantıların ilkinde yeterli çoğunluğun sağlanamaması nedeni ile ertelendiğini ve ikinci toplantılara da katılım yüzdelerinin çok düşük olduğunu görüyoruz. Bu toplantılara katılım sağlanarak gider kalemlerinin detaylı bir şekilde incelemeleri ve sorgulamaları doğrultusunda da yapılan artışların makul seviyelerde olup olmadığını anlayabileceklerdir.”