Üniversitelerin online eğitime geçme kararı Ağustos - Eylül aylarında öğrenci bölgelerinde kiralama hareketliliğini düşürdü. Bu sebeple sadece İstanbul’da 50 bin evin kiralanamadığı belirtilirken, emlakçıların elinde kiralık ev biriktiği kaydedildi. Dünya'dan Leyla İlhan'ın haberine göre; öğrencilerin gelmeyişinden en fazla etkilenen ilçelerin başında ise Beşiktaş, Şişli, Kadıköy ve Avcılar yer aldı. Bu yıl İstanbul genelinde evlerde kira artışları yüzde 15’lere ulaşırken, Beşiktaş’ta artış oranı yüzde 4,84, Şişli’de yüzde 7,74, Avcılar’da yüzde 12,64 Kadıköy’de yüzde 13,14 olarak kaydedildi. Konuyla ilgili konuşan İstanbul Emlak Komisyoncuları Odası Başkanı Nizamettin Aşa, Kovid-19'un yarattığı ekonomik koşullara ek olarak üniversitelerin online eğitime geçmesinin de evlerde kiralama hareketliliğini çok fazla azalttığını ifade etti.
Emlakçıların elinde kiralık emlak birikti
Sadece öğrencilerden dolayı her yıl 100 bin ila 150 bine yakın evde kiralama hareketi yaşandığına dikkat çeken Aşa, bu yıl online eğitimden dolayı en az 50 bin evin bundan olumsuz etkilendiğini belirtti. Özellikle öğrencilerin yoğun olduğu Beşiktaş, Fatih, Avcılar ve Kadıköy bölgelerde talebin düşmesi sebebiyle kiraların düştüğünü dile getiren Aşa, “Eskiden Beşiktaş’ta 3 bin TL ile 3 bin 500 TL aralığında kiralanan bir evin kira fiyatı şimdilerde 2 bin 500 TL ile 3 bin TL’ye düştü” diye konuştu. Normalde emlakçılar için en yoğun dönem olan Ağustos-Eylül aylarının şimdilerde çok sakin geçtiğini dile getiren Aşa, “Emlakçıların elinde hiç olmadığı kadar kiralık ev birikti. Kimi emlakçıların elindeki ev sayısı 10 ila15’i buldu” dedi. Aşa, halihazırda süren kiralamaların ise ağırlıkla depremden dolayı yeni konuta taşınma ve pandemi nedeniyle bahçeli ve balkonlu evlere taşınmadan kaynaklandığına vurgu yaptı.
Öğrenci gelmeyince kiralamalar azaldı
2 milyon öğrenciye ev sahipliği yapan kentin üniversitelerin online eğitime geçmesinden olumsuz etkilendiğini vurgulayan Turyap Kurumsal Satış Pazarlama Müdürü Alper Perçin, “İstanbul, Türkiye’deki üniversitelerin yüzde 29,61’ine ev sahipliği yapmakta. Dolayısıyla öğrenci hareketliliğinin azalması geçen yıla göre İstanbul genelinde ağustos- eylül aylarında kiralama hareketliliğini de yavaşlattı. Her yıl alışık olduğumuz hareket gelmeyince konut kiralamaları geçen yıllara oranla azaldı” açıklamasında bulundu.
Artan gayrimenkul fiyatları, kiraları da artırdı
2020’nin Temmuz ayında emlak fiyatlarının önceki yılın aynı ayına göre yüzde 25.8 arttığına dikkat çeken Alper Perçin, gayrimenkuldeki bu fiyat artışlarının kiralara da yansıdığını dile getirdi. Bu sebeple İstanbul’da kiralama fiyatlarındaki artışların yüzde 15’leri bulduğunu kaydeden Perçin, “Ayrıca mart ayından itibaren korana dönemiyle birlikte insanların evlerinde daha çok zaman harcamaları, ev kiralayanların kiralama alışkanlıklarını da değiştirdi. Balkonlu, bahçeli ya da müstakil özellikteki evler daha fazla talep gördü. Bu talep de kiralama fiyatlarındaki artışa sebep oldu” diye konuştu. Bu sebeple Anadolu Yakası’nda en çok Beykoz ve Şile ilçelerinde, Avrupa Yakasında ise en çok Arnavutköy ilçesinde kira artışları yaşandığının altını çizen Perçin, Şişli’nin ise artış oranının en az yaşandığı ilçe olduğunu aktardı.
Nüfus yoğunluğu olan illerde artış sürdü
Gayrimenkul değerleme ve lokasyon analizi platformu Endeksa.com’un ağustos ayı verilerine göre konut kiraları son bir yılda Türkiye genelinde yüzde 12 arttı. Endeksa Kurucu Ortak ve Genel Müdürü Görkem Öğüt, “İstanbul’da bu oran yüzde 7,28 artarken, İstanbul’da ortalama metrekare kira fiyatı 16 TL, ortalama kira ise 1.589 TL oldu” diye konuştu. İstanbul’da kira artışının en fazla olduğu bölgelerin şehir merkezinden ziyade Başakşehir, Esenyurt, Beylikdüzü gibi yeni gelişmekte olan bölgeler olduğuna dikkat çeken Öğüt, gelişen ulaşım olanaklarının özellikle bu bölgelerdeki kira bedellerini hızlıca yükselttiğini belirtti.
Antalya’da kiraları iç göç ve yabancılar artırıyor
Antalya Emlakçılar Odası Yönetim Kurulu Üyesi Hakan Tat, Antalya’da kira bedellerinin çok yüksek olmasının turizm bölgesi olması ve devletin aldığı vergilerden kaynaklandığını açıkladı. “Turizm bölgesi olduğu için yabancılar çok konut satın alıyor ve kiralıyor. Yabancıların mülk alması kolaylaştırılınca başta Ruslar olmak üzere birçok yabancı Antalya’dan konut aldı. Ayrıca Güneydoğu illeri başta olmak üzere içerden çok göç alıyor” diyen Tat, “Bunun yanı sıra kira artışlarında ve fiyatlarda İstanbul, Ankara, İzmir gibi iller emsal alınıyor. Böylece Antalya’da eskiden yüzde 10 civarında artan fiyatlar son 2-3 yıldan bu yana yüzde 15-20 gidiyor” şeklinde konuştu.
Öğrenci evleri davalık oldu
Nizamettin Aşa, üniversitelerin ilk yarıya kadar online eğitime geçmesi nedeniyle birçok öğrencinin memleketlerine döndüğünü belirtti. Bu nedenle kiraladıkları evlerden kontrat süresinden önce çıkışlar yapıldığını vurgulayan Aşa, "Bu durum da ev sahipleriyle öğrenciler arasında davalara konu olmaya başladı. Mahkemelere taşınmaya başlayan bu icra davalarıyla ilgili olarak her iki tarafa da sağduyu çağrısında bulunuyoruz. Ayrıca mutlaka kontrattaki tahliye koşullarına bakmalarını öneriyoruz” dedi.
Kakıcı & Şimşek Hukuk Bürosu kurucularından Avukat Elvan Kakıcı Şimşek de Türk Borçlar Kanunu’na göre kiracının 15 gün önceden kiraya verene haber vermek koşuluyla konutu boşaltabileceğini vurgulayarak, "Evin boşaltıldığı andan itibaren yeni bir kiracının o evi tutması için geçecek olan süre kadar kira bedeli ödenmek durumunda. Bu bedeli ödemek istemeyen kiracı, yerine kiracı bulabilir” diye konuştu.