Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı 2019 yılında Yapı Denetim Denetim Yönetmeliği’nde değişikliğe gitmiş ve şantiyeleri denetleyen yapı denetim firmaları bakanlık tarafından havuzdan seçilmeye başlanmıştı.
Ancak sistemde yaşanan sıkıntılar nedeniyle yönetmelikte birkaç kez düzenlemeye gidilse de kalıcı bir çözüm üretilemedi. Yapı denetim sistemi hem inşaat firmaları hem de yapı denetim firmaları için zulüm haline geldi.
DENETİM FİRMALARI EK ÜCRET TALEP EDİYOR
İnşaat müteahhitlerinin büyük bir kısmı havuzdan atanan yapı denetim firmalarının bakanlığın belirlediği ücretleri yeterli görmediği ve yasal olmayan şekilde müteahhitlerden ek ücret talep ettiğini ifade ediyor. Para ödemek istemeyen müteahhitlerin işleri aksatılarak inşaatın ertelenmesine neden oluyor. Müteahhit para ödemeyi reddederse Yapı Denetim 15 gün bekletip işi reddedebiliyor. Yeni yapı denetim firmasının da atanması 15 günü buluyor. Müteahhitler bu 1 aylık gecikmeyi göze alamadığı için genellikle yapı denetim firmalarına bakanlığın belirlediği ücretler haricinde ücret ödemek zorunda kalıyor.
YAPI DENETİM FİRMASI EVRAK ALMAYA BİLE GELMİYOR
İş kaygısı olmayan yapı denetim firmalarının işlerini yapmadığını belirten inşaat şirketlerinin karşılaştıkları bazı sorunları şu şekilde;
inşaat firmasının denetimleri geciktirmesi, beton dökülecek günlerde denetime gelemeyeceğini söylemesinden dolayı beton programlarının sarkması, yapı denetim personellerinin gelip evrakları ofisten alması nedeniyle evrakları ayaklarına kadar götürmek zorunda kalmaları
PANDEMİDE SORUNLAR BÜYÜDÜ
Pandemi sürecinde müstakil konutlara talep artınca müstakil villa projeleri arttı. Parsel yapısından dolayı küçük metrekareli projeler geliştirildi. Sayfiye alanlarının uzak mesafelerde yer alması yapı denetim firmalarını zora soktu. Çok küçük projeler için bazen 100 kilometre yol yapmak zorunda kalan yapı denetim firmaları, kar edemeyince müteahhitlerden ek ücret talep etmeye başladı.
3 FİRMA ATANSIN, MÜTEAHHİT İSTEDİĞİNİ SEÇSİN
Müteahhitler yapı denetimde eski usule dönülmesini istemiyor. Ancak iş kaygısı taşımayan yapı denetim firmalarının rahat davranmasının önüne geçilecek yeni modeller geliştirilmesini talep ediyor. Müteahhitler her şantiye için yapı denetim havuzundan 3 firma atanmasını, müteahhit firmanın da bu firmalardan birisini seçmesini talep ediyor.
2.000 METREKARE ALTI İŞLER HAVUZDAN ÇIKARILSIN
Yapı Denetim firmaları ise uzak mesafedeki küçük metrekareli işlerin havuzdan çıkmasından dolayı zararına iş yapmak zorunda kaldıklarını ifade ediyor. Örneğin, Dikili’deki 500 metrekarelik bir şantiyeye Ödemiş’ten bir yapı denetim firması da atanabiliyor. Böyle bir durumda yapı denetim firmasının aldığı ücret yakıt giderini bile karşılamıyor. Bu yüzden yapı denetim firmaları ek ücret talep ediyor. Yapı denetim firmaları bu 2.000 metrekare altı işlerin havuz dışı kalmasını istiyor. 2.000 metrekare üstü işlerde cirodan dolayı karlılık sağlanabiliyor. Firmalar küçük metrekareli işlerde yapı denetim firmasının ruhsat kesilen ilçeden atanmasının doğru olacağını ifade ediyor.