Gayrimenkul sektörünün önde gelen dernekleri ve sektör temsilcileri ‘11. Gayrimenkulde Liderler Zirvesi’nde bir araya geldi. Bu yıl ‘Konuta Erişebilirlik’ temasıyla düzenlenen zirvede, ulaşılabilir fiyatlı konut üretimi için yeni modeller ve kentsel dönüşüm ihtiyacı öne çıkan başlıklar oldu.
Management Plus Danışmanlık ve Eğitim tarafından düzenlenen zirvede konuşan İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Hepşen, son iki yılın en önemli gündem maddesinin konuta erişim sorunu olduğunu söyledi. Yüksek enflasyon ortamında konutun yatırım aracı olması, demografik yapının değişmesi, iç ve dış göç, öğrenci hareketliliği ve kentsel dönüşüm gibi etkenlerle fiyatlarda ve kiralarda ciddi artışlar olduğunu verilerle ortaya koyan Hepşen, “Sorun kar topu gibi büyümeden harekete geçilmeli” dedi.
DEĞİŞİM ZAMANI
Sektörde çoklu bir değişime ihtiyaç olduğuna vurgu yapan Gayrimenkul Yatırımcıları Derneği (GYODER) Başkanı Neşecan Çekici, “Bugün rekabeti değil işbirliğini konuşmalıyız. Devlete yük olmadan, ayakları yere sağma basan yeni modeller oluşturduk ve kamu ile üzerinde çalışıyoruz” dedi. Gayrimenkul Pazarlama ve Satış Profesyonelleri Derneği (GAPAS) Başkanı İsmail Özcan ise dünyada örnekleri olan ‘konutta kullanım hakkı satışı’ yöntemini önerdi.
TEMEL SORUN ARSA
Uygun fiyatlı konut üretimi için en büyük engelin arsa maliyetleri olduğunu dile getiren İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Başkanı Engin Keçeli, “Erişilebilir konut için çözümü devlet ortaya koymalı. Orman, mera, sit alanı dışında kalan araziler alt gelirliye üretim için kullanılmalı. Diğer yandan İstanbul’da 1.5 milyon riskli konut var. Bu alanda da özel sektör etkili olmalı” dedi. Kentsel Dönüşüm ve Şehircilik Vakfı (Kentsev) Başkanı Haluk Sur ise önerilerini şöyle özetledi: “Devletin arazilerinde özel sektörün iş kabiliyeti kullanılarak üretim yapılabilir. Vatandaş önce konutu alır, sora uzun vadelerle arsa bedelini öder. Maliyet ikiye bölünür. Ya da parçalı mülkiyet uygulanabilir. Evin yüzde 100’ünü alamayan yüzde 50’sini alır, kalanı için kira öder.”
“Piyasada arsa oranları yüzde 50 olduğu sürece konut fiyatı düşmez” diyen Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Başkanı Ramadan Kumova, “Dünyada arsa oranı yüzde 8-25 arasında. Türkiye’de de devlete ait arazilerde bu oran yüzde 15’e çekilir ve özel sektöre ucuz konut yapma şartıyla verilirse sorun çözülebilir” dedi.
FİNANSAL ÇEŞİTLİLİKTE ARTIŞ BEKLENİYOR
-EGE Yapı Yönetim Kurulu Başkanı İnanç Kabadayı, ‘Gayrimenkul Sektöründe Yenilikçi Çözümler’ oturumunda yaptığı konuşmada, yeni enstrümanlara ihtiyaç olduğunu belirterek şunları söyledi: “Sektör SPK’nın çalıştığı ‘proje gayrimenkul yatırım fonları’ düzenlemesini bekliyor. Bu yolla konut üretiminde ciddi kaynak oluşacak. Gayrimenkul sertifikasının yeniden piyasaya kazandırılması da gündemde. Henüz hayatımızda olmasa da önümüzdeki yıllarda yeşil finansmanı da konuşacağız.”
Hürriyet Yazarı Noyan Doğan’ın yönettiği oturumda söz alan Artaş Holding Yönetim Kurulu Başkan Vekili Serhan Çetinsaya ise deprem gerçeğine dikkat çekti. Çetinsaya, “Görmezden geldiğimiz büyük risk ile yüzleşmeli ve İstanbul’daki riskli yapıları 5-6 yılda yenilemeliyiz” şeklinde konuştu. Gayrimenkul Hukuku Enstitüsü Başkanı Dr. Avukat Ali Yüksel ise kentsel dönüşümün finansman noktasında tıkandığını anlattı.