Vatandaşların alım gücü gün geçtikçe azalırken, en temel ihtiyaç olan barınma da sağlayamayacak duruma geldi. Vatandaşlar sene ortasında ücretlerine zam alamazken konut kira ve satış fiyatları artmayı sürdürdü.
Cumhuriyet'ten Ali Can Polat'ın haberine göre; megakent İstanbul’da ortalama kira yılbaşında asgari ücretten yüzde 5 fazlayken aradan geçen 10 ayda yüzde 47 daha fazla duruma geldi.
ORTALAMA KİRA BUGÜN ASGARİ ÜCRETİN YÜZDE 9 FAZLASI
Yüzde 25 zam sınırı baskılamasıyla beraber iyice bozulan konut piyasasında bu sınır aniden kaldırılınca sorunlar da giderek derinleşti. Yüksek enflasyon döneminde baz etkisiyle tüketici enflasyonu düşse de konut kiraları için zam sınırı yüzde 65’ten aşağıya düşmedi. Şu anda da bu sınır yüzde 65.07 seviyesinde bulunuyor.
Bu zam oranlarıyla nüfusun en yoğun yaşadığı illerden olan İstanbul’da ortalama kira tutarı 25 bin Türk Lirası'na dayanmış durumda. Yaklaşık 7 milyon kişinin maaşı olan 17 bin 2 TL’lik asgari ücretin ilk alındığı ay olan 2024 Ocak ayında bu tutar 18 bin TL seviyesindeydi.
Yani İstanbul’da ortalama kira asgari ücretin yüzde 5 fazlasına denk geliyordu. Aradan geçen 10 ayda ücretlere herhangi bir yükseliş uygulanmasa da ortalama kiralar arttı. Bugün 25 bin liralık ortalama kira bedeli, asgari ücretin yüzde 47 fazlasına denk oluyor.
Türkiye geneline bakınca yılbaşında ortalama konut kirası 14 bin 472 Türk Lirası ile asgari ücretten yüzde 17 daha düşüktü. Bugüne gelindiğinde ortalama kira 18 bin 500 TL ile yüzde 9 fazlasına denk oldu.
SATIŞTA 300 KATINI BULDU
Bu durum satış fiyatlarına da yansıdı. Merkez Bankası rakamlarına göre yılbaşında İstanbul’daki 100 metrekare bir konutun ortalama satış fiyatı 3 milyon 424 bin lira olarak belirlendi. Bu rakam yılbaşında asgari ücretin 201 katına denk geliyordu.
En son veri temmuz ayında açıklandı ve temmuzda bu rakam 5 milyon 204 bin Türk Lirası şeklinde olarak, asgari ücretin tam olarak 306 katına yükseldi.
Bu rakamı Türkiye geneli konutlara uyarladığımızda ise yılbaşında Türkiye’de ortalama konut fiyatı 3 milyon 51 bin lira ile asgari ücretin 179 katını buldu. Temmuz ayında 3 milyon 391 bin TL olarak asgari ücretin 199 katını buldu.
Kirada yaşanan yükseliş ve maaşlarda erime devam ederken, kiracı konut sahibi kavgaları da katlanıyor. Geçen hafta yaralama kavga haberlerinin art arda gelmesiyle birlikte emlak sektörü temsilcileri, e-Devlet üzerinden yapılacak kira kontratları ve kiraların banka üzerinden ödenmesi zorunluluğunun bu kavgaları bir nebze dindirebileceğini söylüyor. Bununla birlikte elden kira ödemelerinde gizli şikâyetlere de kapı açılması gerektiğini belirtiyor.