Şehirleşmede sürdürülebilirliğin ön koşullarından birinin kentleri afetlerden korumak olduğu düşünüldüğünde, yüzölçümünün yaklaşık yüzde 92’si deprem kuşağında yer alan Türkiye için depreme dayanıklı güvenilir yapıların ne kadar önemli olduğu bir kez daha ortaya çıkıyor. Bu noktada kentsel dönüşümün ülkemiz için önemli bir fırsat olduğunu hatırlatan Hilti Türkiye ve Orta Asya Pazarlama Direktörü Talat Özkan, her yıl 8 Kasım’da kutlanan Dünya Şehircilik Günü kapsamında yaptığı açıklamalarda yapı güvenliğine dikkat çekti. Bilinenin aksine yapı güvenliğinin sadece binanın depremde yıkılmaması anlamına gelmediğini vurgulayan Talat Özkan, detay gibi görünen bazı konuların aslında hayati riskleri önleme konusunda kritik öneme sahip olduğunu anlattı.

Depremin yer hareketi hızının birim zamandaki değişim değerini ifade eden deprem ivmesine göre Türkiye’nin aktif kuşak anlamına gelen C2 sismik bölgesinde yer aldığını belirten Özkan, sürdürülebilir şehirlerin en önemli koşullarından biri olan yapı güvenliği için tüm yapı elemanlarının kalitesinin önemli olduğunu vurguladı. Deprem sırasında bina içinde gerçekleşen yapı elemanlarından kaynaklı bir kazanın domino taşı etkisiyle pek çok kazayı beraberinde getirebileceğini ifade eden Özkan, bu noktada dış cephe kaplamaları, asansör rayları, mekanik-elektrik tesisat gibi yapı elemanlarının binaya sağlıklı bir şekilde sabitlenmesini sağlayan dübellerin hayati önem taşıdığını söyledi.

C2 sismik onaylı dübeller yasal zorunluluk olmalı

Küçük bir inşaat malzemesi gibi görünen dübellerin aslında çok büyük bir görevi olduğunu belirten Özkan, Türkiye’de C2 deprem performans sınıfında dübel kullanımının yasal zorunluluk olması gerektiğini vurguladı. Beton elemanlara sabitlenen dübellerin, deprem anında betonda çatlaklar oluşsa bile sabitlenen elemanları taşımaya devam etmesi gerektiğini anlatan Özkan, “C2 sismik onayı Türkiye’nin de içinde bulunduğu en zorlu deprem kuşağı göz önüne alınarak, Avrupa Teknik Onay Organizasyonu (EOTA) tarafından Avrupa Teknik Değerlendirmesi Belgesi (ETA) altında veriliyor. C2 sismik bölgesinde yer alan Türkiye’deki binalarda, sabitlenecek elemanların bağlantı performanslarının C2 sismik bölgesinde öngörülen koşullar altında test edilmesi çok önemli” diye konuştu.

Türkiye’ye özgü yönetmelik hazırlanmalı

Ülkemizde büyük projeler dışında dübel uygulamalarının büyük bir kısmının standartlarda belirtilen testlere tabi tutulmamış ve ilgili onaylara sahip olmayan ürünler kullanılarak gerçekleştirildiğini ifade eden Özkan, “Türkiye’de maalesef dübellerin statik veya sismik test ve tasarımıyla ilgili hazırlanmış yönetmelikler bulunmuyor. Kısa vadede mevcut standartlarda yabancı yönetmeliklere yapılan yönlendirmelerle, uzun vadede ise ülke şartları gözetilerek yapılan akademik çalışmalarla Türkiye’ye özgü bir belge hazırlanması çok faydalı olur” dedi.

Üniversiteler ve STK’larla işbirliği

Hilti Türkiye olarak deprem konusunda üniversiteler ve STK’lar ile ortak çalışmalara imza attıklarını söyleyen Özkan, “Bugüne kadar Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’nın (AFAD) koordinasyonu ile yürütülen yeni deprem yönetmeliği çalışmasında kendi alanımız ile ilgili katkıları sağladık. Bundan sonra da hem üniversiteler hem de İnşaat Teknik Değerlendirme ve Bilimsel Araştırma Kurumu’nun (İTBAK) bu alanda yapacağı çalışmalarda yer alarak elimizden gelen desteğin en iyisini vermeye devam edeceğiz” diyerek sözlerini tamamladı.