İnşaat sektöründe en çok kullanılan terimlerin başında TAKS ve KAKS geliyor. Yeni bir inşaata başlanacaksa veya arsa yatırımı yapılacaksa ilgili arsanın TAKS ve KAKS oranlarının mutlaka bilinmesi gerekiyor. TAKS ve KAKS oranları 1/1.000 ölçekli uygulama imar planlarında belirtiliyor.

Her gün binlerce kişi Taks nedir? Kaks nedir? Taks ve Kaks nasıl hesaplanır? gibi soruların cevaplarını arıyor. 

Bizde bu makalemizde Taks ve Kaks nedir, inşaat emsali nasıl hesaplanır sorusunun cevabını örnek hesaplamalarla açıklamaya çalıştık. 

TAKS: Taban alanı katsayısıdır. Bir yapının taban alanının, arsa alanının ne  kadarına yapılabileceğinin oranını gösterir.
KAKS: Kat alanı katsayısıdır. Başka bir adı da “Emsal”dir. Bir arsaya yapılabilecek toplam net inşaat alanını belirler.
KAKS imar planı ve notlarında aksine bir hüküm yoksa net parsel alanı üzerinden hesaplanır.

______________

TAKS nedir?

TAKS, bir yapının taban alanının ne kadar olacağını beliliyor. TAKS nasıl hesaplanır, diyorsanız hemen yanıtlayalım.

TAKS hesaplama..

Taban Alanı Katsayısı olan TAKS, yukarıda da belirttiğimiz gibi arsadaki inşaatın taban oturum alanının arsaya oranını ifade ediyor.

Taban alanına dahil olmayan alanlar:

Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğinin 14. maddesinin 1. fıkrasında taks hesabına dahil olmayan alanlar ile taks hesabına dahil alanlar ile ilgili hükümlere yer veriliyor.

TAKS, KAKS (emsal) nasıl hesaplanır?

Bir yapı inşaatı yapılırken, yapının sahip olacağı alan için bazı hesaplamaların yapılması gerekiyor. Projenin gerçekleşeceği arsanın imar planı göz önünde bulundurularak yapılan hesaplamalar TAKS hesabı ile KAKS (Emsal) hesabı olarak sıralanıyor. Buna göre, TAKS KAKS emsal nedir? TAKS KAKS emsal hesabı nasıl yapılır?

Madde 14- Taban alanı

Bahçede yapılan eklenti ve müştemilatı dahil yapıların tabi zemin veya tesviye edilmiş zemin üzerinde kalan kısmının parseldeki izdüşümünün kapladığı alandır. Ana yapının dışında kalan binaya ait arıtma tesisi ve trafolar, akaryakıt pompaları ve taşıyıcıları hariç olmak üzere kanopiler ve arkatlar, yangın merpenleri, toprağa dayalı asansör boşlukları, ışıklıklar, zemine oturan avlular, iç bahçeler, açık havuzlar, pergole, kameriye, üstü açık veya örtülü zemin terasları, bahçe duvarı ve istinat duvarı gibi yapılar, kontrol kulübeleri ile tamamen toprağın altında kalan otopark, açık otopark, sığınak ve tesisat hacimleri ve ana binadan ayrı ve toprağın altında kalan yakıt depoları, su depoları, su sarnıcı ve gri su toplama havuzu taban alanına dahil edilmez.

TAKS hesabı..

Taban alanı çarpı arsa alanı formülü baz alarak TAKS hesabı yapılıyor.

1000 x 0,30 = 300 metrekare

Buna göre 1000 metrekarelik arsanın taban oturumu 300 metrekare olabiliyor.

Örnek taks hesabı

TAKS nasıl bulunur ve hesaplanır?

Bir arsa üzerinde yapılacak binanın hangi özelliklere sahip olacağına; nasıl yapılacağına ilişkin hususlara imar durum belgesi kapsamında yer veriliyor. İmar Durum Belgesinde TAKS (taban alanı katsayısı) ve KAKS (kat alanı katsayısı) ile ilgili bilgilere de yer veriliyor. Peki bir yapının taban alanının ne kadar olacağı nasıl belirleniyor? TAKS nasıl hesaplanır, diyorsanız hemen yanıtlayalım.

TAKS hesaplama..

Taban Alanı Katsayısı olan TAKS, yukarıda da belirttiğimiz gibi arsadaki inşaatın taban oturum alanının arsaya oranını ifade ediyor.

TAKS hesabı örneği..

TAKS hesabı; taban alanı çarpı arsa alanı formülü baz alarak yapılıyor. Buna göre 1500 metrekarelik arsanın taban oturumu 450 metrekare olabiliyor.

1500 x 0,30 = 450 metrekare

__________________

KAKS (Emsal) nedir?

KAKS (Emsal) alanı, bir inşaatın kat alanı katsayısını ifade ediyor. Kat alanı hesabına dahil alanlar ile KAKS hesabına dahil edilmeyen alanlar aşağıda sıralanıyor:

KAKS hesabına dahil edilmeyen alanlar:

KAKS; inşaat çalışmalarına başlanacak yapının bütün katlardaki alanları toplamının parsel alanına oranından elde edilen sayı oluyor. KAKS sayısı, katlar alanı bodrum kat, asma kat, çekme ve çatı katı ve kapalı çıkmalar dahil kullanılabilen bütün katların ışıklıklar çıktıktan sonra kalan alanların toplamı olarak ifade ediliyor.

KAKS hesabı..

KAKS oranları, 0.20 – 0.30 – 0.40 – 1.0 – 1.5 – 2.0 – 2.07 – 2.5 – 3.0 arasında değişkenlik gösteriyor. İnşaatın yapılacağı arsa için belirlenen KAKS oranı ile arsa alanının çarpılması sonucunda kat alanı katsayısı bulunuyor.

KAKS oranı: 1.50

Arsa alanı: 1.000 metrekare

Toplam İnşaat alanı: 1500 metrekaredir.

İnşaat emsal hesabı nasıl yapılır?

İnşaat emsali, inşaat çalışmalarına başlanacak bir yapının imar planları doğrultusunda olması gereken sınırlarının belirlenmesinde karşımıza çıkıyor. Kat alanı katsayısı (KAKS) olarak da bilinen inşaat emsal hesabı nasıl yapılır, diyorsanız hemen yanıtlayalım.

KAKS; inşaat çalışmalarına başlanacak yapının bütün katlardaki alanları toplamının parsel alanına oranından elde edilen sayı oluyor. KAKS sayısı, katlar alanı bodrum kat, asma kat, çekme ve çatı katı ve kapalı çıkmalar dahil kullanılabilen bütün katların ışıklıklar çıktıktan sonra kalan alanların toplamı olarak ifade ediliyor.

KAKS oranları 0.20 – 0.30 – 0.40 – 1.0 – 1.5 – 2.0 – 2.07 – 2.5 – 3.0 arasında değişkenlik gösteriyor. İnşaat emsal hesabı nda bu oranlar kullanılarak sonuca ulaşılıyor.

İnşaat emsal hesabı

Yukarıda belirtilen oranlardan olmak üzere; belirlenen kaks değeri ile arsa alanı çarpılıyor. Sonuç, inşaat alanı sınırlarını gösteriyor.

İnşaat emsal hesabı nasıl yapılır, bir örnek…

KAKS oranı: 2.5

Arsa alanı: 2.000 metrekare

İnşaat emsali = 2000 x 2.5 = 5.000 metrekare.