5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda Bakanlık, yeter gelirli tarımsal arazileri ekonomik, ekolojik ve sosyal açıdan azami oranda verimli kılmak ve yeter gelirli tarımsal arazi büyüklüğünü artırmak için gerekli tedbirleri almakta yetkili kılınmıştı.

Bakanlığın bu kapsamda hazırladığı Tarımsal Arazi Edindirme İş ve İşlemleri Hakkında Yönetmelik, Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi. 

Yönetmelik gereğince, tarımsal arazi edindirme iş ve işlemleri, gerçek ve tüzel kişilere ait olan tarım arazilerinde Bakanlıkça yapılacak ya da yaptırılacak. Tarım arazilerinin değeri ve kira bedelleri de yine Bakanlıkça tespit edilecek. 

Hangi tarımsal araziler satış ve kiralama listesinde olacak?

a) Hisselilik, parçalılık, mülkiyet ihtilafı, tarımsal faaliyete son verilmesi ve göç gibi nedenlerle işlenmeyen ve tarımsal üretimde kullanılmayan,

b) Ekonomik olarak işletilememesi nedeniyle malikleri tarafından satışa çıkarılmak istenen,

c) Kiralama, ortakçılık veya yarıcılık şeklinde değerlendirilmesi talep edilen,

ç) İntikali yapılmamış, hisseliliğin giderilemediği ve intikal işlemleri çözülemeyen, gerçek ve tüzel kişilere ait tarım arazileri.
 
Tarımsal arazi edindirme iş ve işlemlerine konu edilmek üzere tespit edilen tarım parselleri, maliklerinin veya hissedarların talebi üzerine muvafakat alınmak kaydıyla mülkiyet bilgilerine de yer verilerek "Satışa Çıkarılacak Parseller Listesine" veya "Kiralama Yapılacak Parseller" listesine eklenecek. 

Bu listeler, Bakanlığın kurumsal internet sitesinde ve mahallinde on beş gün süre ile ilan edilecek. İlan edilen listelerdeki parselleri satın almak veya kiralamak isteyen gerçek ya da tüzel kişilikler belirlenerek alıcı ve kiracı listeleri oluşturulacak.

Öncelik sıralaması ile arz ve talep dengesi de göz önünde tutularak listeler eşleştirilecek. 

Öncelik kimde olacak?

a) Ön alım hakkına sahip olanlar,
b) Fiili kullanıcılar,
c) İşletmelerin yeter gelirli tarımsal arazi büyüklüğüne ulaştırılanlar,
ç) Genç çiftçi olanlar.

Satışa ve kiraya çıkarılan parseller ile alıcı ve kiracıların eşleştirildiği liste, yine Bakanlığın belirleyeceği usullerle on beş gün süre ile ilan edilecek.

Eşleştirilen listeye ilan süresi içinde varsa itiraz ve şikâyetler alınacak. İlan ve şikâyetlerin değerlendirilmesini müteakip listede bir değişiklik yapılmışsa yeniden ilan edilecek. Bu ilan ile liste kesinleşecek.

Satış veya kiralama ile ilgili gerekli tüm bilgi ve belgeler temin edilecek. İhtiyaç duyulması halinde devir işlemleri için taşınmazın malik veya hissedarlarından vekâletname alınabilecek. Alıcı, satıcı veya vekilleri tarafından mahalli tapu müdürlüklerinde devir işlemleri gerçekleştirilecek.

Toplulaştırma alanlarında arazi edindirme

Arazi toplulaştırma alanlarında yeni parsel planlarının tanziminden önce; alım, satım, kiralama, hisseliliğin azaltılması, mülkiyetten kaynaklı ihtilafların giderilmesi, ortakçılık ve yarıcılık gibi işlemlerde bu Yönetmelik hükümleri uygulanacak. Arazi toplulaştırma proje alanlarında çalışmaların başlamasını müteakip, arazi edindirme iş ve işlemlerinin uygulamaları ile ilgili listeler hazırlanarak, otuz gün süre ile mahallinde ilan edilecek.