Yapılan son araştırmalar ortaya koyuyor ki, yabancıların Türkiye’den konut alımının ilk etkeni vatandaşlık değil. Türkiye’ye artan ilgi emeklilik sonrası yaşam, sağlık, turizm, eğitim gibi alanlarda kendini koyuyor. Milliyet'ten Duygu Erdoğan'ın haberine göre; Gayrimenkul Yurt Dışı Tanıtım Derneği (GİGDER) Başkanı Ömer Faruk Akbal, TÜİK tarafından açıklanan Eylül ayı konut satışlarına vurgu yaparak yabancıların Türkiye’den aldığı konut sayısının 6 bin 630 ile bugüne kadarki en yüksek aylık orana ulaştığını anımsattı Akbal, “Yabancı yatırımcılar emeklilik, sağlık, turizm, tatil ve eğitim gibi pek çok nedenle bugün Türkiye’yi tercih ediyor. Artık sadece Körfez yatırımının geldiği bir Türkiye’den de bahsetmiyoruz. Son dönemde online çalışmaların artmasıyla yabancı profesyonellerin de Türkiye’ye gelmeye başladığını görüyoruz” dedi.

Akbal, AGS Global işbirliğiyle yapılan ‘Rekabet ve İlham: Türkiye’de Yabancı Gayrimenkul Yatırımlarının Geleceğini İhracat Odaklı Yeniden Düşünmek’ adlı araştırmanın verilerine göre, yabancıların alım amaçlarında ilk sırada ‘yatırım’ın olduğunu belirtiyor. Onu ilk 5’te sırayla yüzde 30.50 ile kısa süreli tatil, yüzde 27.80 ile kalıcı hayat, yüzde 27.60 ile vatandaşlık, yüzde 23.70 ile emeklilik izliyor. Oturma izni, eğitim, iş-ticari sebepler de listede. Akbal, “Yabancıların Türkiye’de gayrimenkul satın alma kararını etkileyen en büyük faktör, vatandaşlık edinmek değil. Verilere göre, Türkiye’den gayrimenkul satın alan yatırımcıların yüzde 14.6’sı ‘Türk vatandaşlığına’ başvuru sürecinde olduğunu ifade ediyor” dedi. Yatırım yoluyla vatandaşlık için Türkiye’de minimum 250 bin dolarlık gayrimenkul yatırımı için ve bu mülkü 3 yıl boyunca satmamak gerekiyor.

Araştırmanın ülke bazlı yatırım amaçlarına göre; Ürdün’ün yüzde 89.5 ile yatırım, yüzde 84.2 ile vatandaşlık istiyor. Rusya yüzde 76.5 ile kısa süreli tatil, yüzde 35.3 ile emeklilik, yüzde 23.5 ile sağlık sebebiyle gayrimenkul satın alırken, İngiltere yüzde 50 ile kalıcı hayat kurmayı hedefliyor. İran ise yüzde 46.2 ile oturma izni, yüzde 23.1 ile iş/ticari sebeplerle gayrimenkul satın alıyor. Almanya yüzde 64 ile kısa süreli tatili, Suudi Arabistan yüzde 43.6, Irak yüzde 40.5, Cezayir yüzde 54.2 ile yatırımı, amaç olarak önceliyor. Çin ise ağırlıkla Türkiye’yi vatandaşlık için tercih ediyor. Bunun nedeni Türkiye’nin Avrupa ve Amerika’ya erişim konusunda kolay vize alabilen ülkeler sınıfında olması olarak gösteriliyor.

Değerleme sisteminden endişe yaratıyor

Eylül ayında yayımlanan ‘yabancıya gayrimenkul satışındaki değerleme sistemindeki değişiklik’ genelgesi konusunda ise sektör endişeli. Değerleme yapan kuruluşların çoğu, bankalarla çalışan değerleme şirketleri iken, bu firmalar bankaların teknik şartnameleri doğrultusunda teminat için değerleme raporu hazırlıyor. Bu değerler ile gayrimenkulün piyasa fiyatı arasında ise ortalama yüzde 30 değer farklılıkları oluyor. Farklılıkları gören yabancı yatırımcıların güveninin sarsıldığı ifade ediliyor. 

Kazaklar lüksü seviyor

Mars Investment İcra Kurulu Başkanı Hakan Bucak, pandeminin öncesinden başlayan talep değişimlerinin bu süreçte daha görünür olduğunu anlatırken, yabancıların Türkiye’den gayrimenkul yatırımında sağlık ve eğitim gibi olanaklar ile kültürel ve doğa değerlerinin ön planda olduğunu dile getirdi. Bucak, “Sadece son sekiz-dokuz aya baktığımızda ABD’den gelen ilgi ve yatırımın 2 kat, Avrupa’dan ise 3 kat arttığını görüyoruz. Aynı durum Asya için de söz konusu. Belli bir gelir seviyesi üstündeki yatırımcıların ilk tercihi genelde İstanbul oluyor. Avrupalı, Amerikalı, Araplar özellikle Kazaklar lüks semtlere yöneliyor.