Reuters'a konuşan emlak ve gayrimenkul uzmanları, kanun değişmeden önce fiyatı düşük olan evlerin vatandaşlık için gerekli olan 250 bin dolar seviyesine yapay olarak çıkartılarak satıldığını aradaki farkın ise alıcıya daha sonra iade edildiğini aktardı.

Satıcılar bunu yapabilmek için anlaştıkları gayrimenkul değerleme şirketleri ile çalışarak fiyatın kanuni sınırın üzerine çıkarılmasını sağlıyordu. Fakat geçtiğimiz ay yürürlüğe giren düzenleme ile artık değerleme uzmanlarını Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü otomatik olarak atamaya başlayarak anlaşmalı satışların önüne geçildi.

Türk gayrimenkul sektörünün yurtdışında tanıtımını yapmak için kurulan Gayrimenkul Yurt Dışı Tanıtım Derneği Başkanı Ömer Faruk Akbal, düzenlemenin yürürlüğe girdiği 20 Eylül'den bu yana yabancılara satılan ev fiyatlarında yüzde 30 ile 45 arasında düşüşler yaşandığını belirtti. Akbal inşaat şirketlerinin satış fiyatı ile yeni değerlemeler arasındaki farklı yabancılar arasında güvensizliğe neden olduğunu aktardı.

Türk lirasındaki değer kaybıyla yabancılar için gayrimenkul sektörünün cazibesi daha da artarken ağırlıklı olarak İranlı, Iraklı, Rus ve Afganlara yapılan konut satışları geçen ay 6 bin 630'la tüm zamanların en yüksek seviyesini gördü.

Merkez Bankası verilerinde göre geçen yıl gayrimenkul sektörüne giren yabancı yatırım ise 5,7 milyar dolara ulaştı.

Akbal yıl sonuna kadar yabancılara yapılan konut satışının 50 bine ulaşmasını beklerken yeni düzenlemenin etkisiyle bu sayının biraz azalabileceğini belirtti.

Yabancılara yapılan satışlar dolaylı olarak kiraların, ev fiyatlarının ve kredi oranların da yükselmesine yol açarak hayat pahalılığının artmasına neden oldu.

Fiyatlar şişirildi

Gayrimenkul yatırımı karşılığında vatandaşlık program 2017 yılında hayata geçirildi. Bir yıl sonra vatandaşlık için gerekli olan yatırım miktarı 1 milyon dolardan 250 bin dolara düşürüldü.

İsminin açıklanmasını istemeyen bir emlak sektörü temsilcisi düzenlemeden önce değeri 150 bin dolar olan evin fiyatının tapu kadastro'da 250 bin dolar gösterilebildiğini belirtti. Satıştan sonra ise 100 bin doların tekrar alıcıya iade edildiğini aktardı.

Ağırlıklı olarak yabancılara satış yapan Babacan Holding yönetim kurulu başkanı İbrahim Babacan düzenlemeden sonra muhtemelen yabancılara kısa süre önce yaptığı 10 satıştan 6'sının iptal edileceğini belirtti.

İnşaat şirketleri ve değerleme uzmanlarının farklı kriterler kullanıldığını belirten Babacan, "Müşteri vatandaşlık alabilmek içi bizden ev alıyor ama değerlemeci daha düşük bir fiyat belirlediğinde sözleşmeyi iptal ediyorlar," ifadesini kullandı.

Babacan yeni düzenlemenin satışları olumsuz etkilemesine rağmen yüksek kurlar nedeniyle yabancıların ilgisinin süreceğini vurguladı.