Belediyeler, yıkılacak binalarda kansere yol açan absestin temizlenmesi şartı aramaya başladı. Isıya, aşınmaya ve kimyasal maddelere karşı son derece dayanıklı bir mineral olarak bilinen asbest liflerinin solunması, akciğer kanseri, mezotelyoma ve asbestozis gibi ciddi sağlık sorunlarına sebep oluyor. Asbest, gösterdiği izolasyon özelliği nedeniyle sihirli mineral olarak biliniyor ve çok uzun yıllardır inşaat, gemi, otomotiv, tekstil, marley, içme suyu borusu, levha, kazan, boru kaplamaları, fren ve debriyaj balatası, conta ve asbestli iplik gibi malzemelerin üretiminde kullanılıyor.

Yıkımda bulaşıyor

İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürü Orhan Koç, işçilerin asbest liflerine önlem almadan maruz kalması halinde zarar gördüğüne işaret ederek, “Solunan lifler akciğerlerde birikir ve zarar verir, böylece akciğerde zedelenmeler başlar. Asbeste maruz kalınması sonucunda asbestoz, malign mezotelyoma ve akciğer kanseri gibi kanserlerle asbestten kaynaklanan çeşitli plevral reaksiyonlar, dermatozlar gibi meslek hastalıkları oluşabilir” dedi. 29 Ağustos 2010 tarihinde asbestin üretimi, kullanımı ve asbest içeren eşyaların piyasaya arzının yasaklandığını, asbestle ilgili yalnızca söküm, yıkım, tamir, bakım ve uzaklaştırma işlerine izin verildiğini belirten Koç, artık yıkılacak ve sökülecek olan bina, yapı veya gemide asbestli ürün olup olmadığının da tespit edildiğini bildirdi.

İstanbul gömüyor

 İngiltere ve Hollanda gibi ülkelerde, tüm yapılarda asbestli malzemelerin tespit edilmeye başlandığını ve özellikle okul ve hastanelerde bulunan asbestli malzeme sökümüne öncelik verildiğini kaydeden Koç, şunları söyledi: “Asbest, söküm esnasında kırılarak havaya bulaşıyor. Uzmanlar yurtdışı uygulamalarında olduğu gibi ülkemizde de asbestli malzemeyi kırmadan, dökmeden sökerek istif edip, özel ambalajlarla paketliyor. Malzemeler yine bu konuda yetkilendirilmiş firmalar tarafından taşınıyor ve Kocaeli, İstanbul, İzmir ve Manisa illerindeki özel bertaraf merkezlerine götürülerek orada gömülüyor. Bu sürecin tümünde havada asbest lifi olmaması lazım.

Asbest lifleri var olduğu zaman oradaki çalışanların etkilenme ihtimali çok yüksek. Bu liflerin solunması kanser oluşturabiliyor. Sertifikalandırdığımız asbest söküm uzmanları nezaretinde gerçekleştirilen sökümlerde mevzuat ve standartlar çerçevesinde bu önlemler alınıyor. Bakanlığa görüşlerimizi ilettik.”

İyi uygulamalar var

Orhan Koç, Asbest Free belgesi talep eden belediyelerin bu iyi uygulamalarını yakından takip ettiklerini, Türkiye Belediyeler Birliği ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile görüşmelerin devam ettiğini söyledi. Öte yandan, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü tarafından 17’ncisi düzenlenen Asbest Söküm Uzmanlığı Eğitimi başarı ile tamamlandı. Asbest Söküm Uzmanlığı sertifikasına sahip uzmanı 474’e yükseldi.