Kadir Has Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Özgür Orhangazi, kişisel blogunda kaleme aldığı “’Rasyonel’ politikalar sermaye kaçışını hızlandırıyor mu?” başlıklı yazısında, Türkiye’de yurt dışına çıkan yatırımları inceledi. Kasım 2024 Ödemeler Dengesi İstatistikleri’ne göre, yurtiçinde yerleşiklerin yatırım amacıyla yurtdışına çıkardığı toplam miktar Ocak-Kasım 2024 döneminde rekor kırarak 47 milyar dolara dayanırken, önceki yıllara göre rekor seviyeye ulaşan çıkışların Son 5 yılda 100 milyar doları aştığını gösterdi.

ÇIKIŞLARIN NEDENİ

Bu çıkışların hem nedenlerin hem de etkilerini değerlendiren Orhangazi’nin incelemesi şu şekilde: “Türkiye ekonomisine dair temel bir olgu, cari açık vermeden büyüyemediği ve bu açığın finanse edilebilmesi için dış sermaye girişlerine ihtiyaç duyulduğudur. Cari açığın büyük bir kısmı, yatırım malları (makine ve teçhizat) ile ara mallarının (üretim süreçlerinde kullanılan girdiler) ithalatından kaynaklanmaktadır. Ülkenin döviz açığının başlıca nedeni, bu ithalatın gerektirdiği döviz miktarının, ihracatla elde edilen dövizle karşılanamamasıdır. Ancak, özellikle 2000’li yıllardan itibaren, finans hesabından döviz çıkışları da önemli seviyelere ulaşmış durumda. Kasım 2024 Ödemeler Dengesi İstatistikleri’ne göre, yurtiçinde yerleşiklerin yatırım amacıyla yurtdışına çıkardığı toplam miktar Ocak-Kasım 2024 döneminde rekor kırarak 47 milyar dolara dayandı. Daha önceki en yüksek çıkışlar, 2015’te 24.3 milyar dolar ve 2021’de 22.1 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmişti. 2024’teki çıkışlar, bu miktarların neredeyse iki katına ulaşmış.

GAYRİMENKUL REKORU

Öte yandan, Merkez Bankası, 2017’den itibaren yurtiçinde yerleşiklerin yurtdışında gayrimenkul alım istatistiklerini de yayımlamaya başladı. Buna göre yerleşiklerin yurtdışında gayrimenkul alımları da 2024’te 2 milyar dolarla rekor kırmış durumda.

KAYNAK: EKONOMİM